గుండు మధుసూదన్, వరంగల్
-:అయుత కవితా యజ్ఞము:-
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
మిత్రులు మేక రవీంద్ర గారూ,
నేను పంపిన కవితలు ఈ దిగువ నిచ్చుచున్నాను.
కవిత సంఖ్య:1 (భ్రమర విలాపము)
శీర్షిక:- భ్రమర విలాపము (ఉత్పలమాలిక)
*******************************************
నేనొక పూలమొక్క కడ ♦ నిల్చి, సుమాలనుఁ జేరు తుమ్మెదల్
తేనియ లానుటల్ గనఁగఁ, ♦ దేఁటి యదొక్కతె పల్కె "నో కవీ!
వీనుల విందొనర్చు మము ♦ వెక్కసమైన కుతూహలమ్ముతోఁ
గానఁగ నేలొకో? మది వి♦కారమగున్ మము బోంట్ల తేంట్ల దుః
ఖానుభవానురూప యుత ♦ గాథలు! నిత్యము భుక్తి కోసమై
గాన మొనర్చుచున్ వెతలఁ ♦ గాంచుచుఁ బూవుల తేనెఁ గూర్చఁగన్
మేనులు డస్సిపోయెను! ని♦మేషము కూడ విరామ మెద్ది? యీ
దీనులఁ జూచి మీ కవులు ♦ తేనెలు చిందెడి కావ్యమందు స
మ్మానిత గానకోవిదుల ♦ మంచును, వేలుగఁ బేర్లు పెట్టి, మా
మేనిని నున్న నల్లఁదన ♦ మెంతటి యంద మటంచుఁ బల్కి, మీ
మానసమందు సంతసము ♦ మంజు మనోహర మౌనటుల్ భళా
న్యూనత లేక సెప్పెదరు ♦ నొవ్వును నెవ్వరుఁ జూడ రియ్యెడన్!
మానవు లిద్ది కానకయె ♦ మా నవ రూప వికాస సౌష్ఠవ
మ్మౌనని కావ్యమందుఁ బర♦మాద్భుత రీతినిఁ గూర్తు రేల? స
న్మానము లందునట్లు బహు♦మాన్యము లిచ్చుట లేలకో కవీ?
కానము మేము! మమ్ముఁ బొడఁ♦గాంచక పొమ్మిట నుండి వేగమే!
మేనిఁ గలట్టి శోభఁ దల♦మే యిట వర్ణన సేయ మీకు! మా
మానసమందు క్షోభఁ దర♦మా యిఁక వర్ణన సేయ మీకు? మ
మ్మీ నవలోక కర్తలుగ నెప్పుడు భావన సేయకుండఁగన్
మేనిని వంచి మ్రొక్కెదము ♦ మిక్కిలిగన్ దయచేసి పొమ్ము! మే
మీ ననలున్ బ్రియుల్ ప్రియల ♦ మెప్పుడుఁ గా మయ! భోజనానికై
మానితమౌ గమమ్ముల స♦మంచిత రీతులఁ బూవుఁబోండ్ల పూఁ
దేనియ బొట్లుబొట్లుగను ♦ తీపిరుచుల్ గ్రహియింప నెట్టులో
వాని ముఖస్థ చుంబన సు♦వాసనఁ గ్రోలెదమయ్య మేమిఁకన్!
గాన, మమున్ హసింపక, సు♦ఖాలనుఁ గ్రోలుచు నుంటిమంచు మీ
రే నవకావ్యమున్ వెలయ♦నే వల దింకను మానుఁ" డంచనన్
నేనును దాని మాటలను ♦ నెమ్మదిఁ దాలిచి నింటి కేఁగితిన్
దేనెల సోనలన్ గుఱియు ♦ తేఁటి గముల్ మదిలోన నాడఁగన్!!
**************************************
కవిత సంఖ్య:2 (సీతాపహరణము)
శీర్షిక: మారీచవధ, సీతాపహరణ వృత్తాంతములు
ఆ.వె.
సీత నపహరింప ♦ సిద్ధుఁడై దశకంఠుఁ
డపుడు తాటకేయు ♦ నంపె వనికి!
వాఁడు మాయలేడి ♦ వలె వేషముం దాల్చి
జానకి కడ కేఁగి ♦ సంచరించె!!
కం.
సురుచిరమగు జొంపమ్ముల
నురు గతితోఁ దినుచు మఱల ♦ నుఱుకుచుఁ దమితోఁ
దిరిగి వెనుఁజూచుఁ జుఱుకునఁ
జిఱు మోడుపుఁ గనులఁ బసిఁడి ♦ జింకను గాంచన్;
తే.గీ.
సీత మనమునఁ బ్రేమయుఁ ♦ జివురు లెత్త,
"నాథ!బంగారు జింకయ ♦ నాకు వలయుఁ
బెంచుకొన మనసాయెను ♦ బ్రియము తోడఁ
దెచ్చి యీయుఁడు మన ప్రేమ ♦ తిరము గాఁగ!"
ఆ.వె.
అనిన సీత పల్కు ♦ లాలించి సౌమిత్రి
"వద్దు వదిన! యీ సు♦వర్ణ హరిణ;
మిట్టి వింతఁ గంటె, ♦ యీరేడు లోకాల?
నిది ప్రమాదకరము! ♦ హితము గాదు!!"
తే.గీ.
అన్న లక్ష్మణు మాటల ♦ నాలకించి,
రాముఁ డనెఁ "దమ్ముఁడా! నన్ను ♦ రమణి సీత
కోరు తొలి కోర్కి తప్పక ♦ తీర వలయుఁ;
బోయి వైళమ దెచ్చెద ♦ మాయ లేడి!
కం.
మాయ యయినఁ దుత్తునియలు
సేయుదు; లేకున్న దాని ♦ సీతకు నిత్తున్;
వేయును మాట లిఁకేలా?
పోయియు నేఁ దెత్తు" నంచుఁ ♦ బోయె త్వర గతిన్;
ఆ.వె.
సీత సంతసించె ♦ శ్రీ రాముఁ డా జింకఁ
బట్టి తెచ్చు నంచుఁ ♦ బరవశించి;
లక్ష్మణుండు కన్ను♦ లందున సంశయ
మొలుక, ధీరుఁ డౌట ♦ నులుక కుండె!
కం.
రాముండటు జింకనపుడు
సేమముగనుఁ బట్టఁగాను ♦ స్థిరనిశ్చయుఁడై
నేమమున వెంబడింపఁగ
నా మారీచుండు మిగుల ♦ నడలుచుఁ బాఱెన్!
ఆ.వె.
అటులఁ బరుగులెత్తు ♦ నా జింకఁ బట్టంగఁ
జిక్కదాయెఁ బరుగు ♦ లెక్కువయయె!
రాముఁడపుడు నదియ ♦ రాక్షసమాయ య
టంచు శరముచేతఁ ♦ ద్రుంచె దాని!!
తే.గీ.
అంత "హా సీత!హా లక్ష్మ♦ణా!" యటంచు
నొక్క పెనుఁ గేక వినఁ బడ ♦, "నక్కట! యట
రాముఁ డాపద నుండెనో ♦ యేమొ? నీవు
సత్వరమ్ముగఁ బొమ్ము ల♦క్ష్మణ!యటకును"
కం.
అని సీత వల్క లక్ష్మణుఁ
డనెఁ "దల్లీ! రాముఁ డెట్టి ♦ యాపద కెఱగాఁ,
డనితర సాధ్యుఁడు, వీరుఁడు,
విను, కారణ జన్ముఁ డతఁడు; ♦ భీతిల్లకుమీ!"
ఆ.వె.
మఱది మాట వినిన ♦ మానిని సీత తా
నెంతొ వగచి యతని ♦ నింద సేయ;
హృదయ శల్యుఁ డయ్యు, ♦ హ్రీ మనస్కుండయి,
"గీత దాటకు" మని, ♦ గీసి వెడలె!
తే.గీ.
రావణుఁడు యోగి వేషాన ♦ రమణి సీత
కడకు నేతెంచి, భిక్షను ♦ నడిగి, రేఖ
దాట రాకున్కి, సీతయె ♦ దాటి రాఁగ,
నపహరించెను హతవిధీ, ♦ యా రమణిని!
(మారీచవధ మఱియు సీతాపహరణ ఘట్టములు సమాప్తము)
స్వస్తి.
*********************************
కవిత సంఖ్య: 3 (పార్వతి శాప వృత్తాంతము)
శీర్శిక:-నీలాపనిందలు
పార్వతి శాపవృత్తాంతము:
చవితి దినమున నవ్వంగఁ ♦ జందమామ,
కొడుకు గణనాథు నుదరమ్ము ♦ క్రుమ్మరించె
లోని కుడుముల, నుండ్రాళ్ళ; ♦ వానిఁ జూచి,
క్రోధమున శపించెను గౌరి ♦ బాధతోడ!
"చవితి దినమున నేవారు ♦ చంద్రుని ముఖ
దర్శనము సేతురో వారు ♦ తత్క్షణమ్మె
తగని నీలాపనిందల ♦ నెగడుదురయ!"
యనఁగ, దేవతల్ ప్రార్థింప ♦ వినిచె నిట్లు;
"నాదు తనయునిఁ బూజించి, ♦ నాఁడు నక్ష
తలఁ దలపయిఁ జల్లుకొన నిం♦దలు తొలఁగి, శు
భమ్ము లొనఁగూడు" ననుచు శా♦పావధి నిడ,
నంద ఱానందమందిరి, ♦ వందనమిడి!
శ్రీకృష్ణుని చంద్రదర్శనము:
అల వినాయక చవితి సా♦యంత్రమందుఁ
గృష్ణుఁ డొంటిగఁ దోఁట కే♦గియు నచటనె
కూర్చొనఁగ రుక్మిణీసతి ♦ కూర్మిమీఱ
దుగ్ధపాత్ర నొసఁగఁగ నం♦దునను నతఁడు
చంద్రుఁ బొడఁగాంచినంత ♦ సాక్షాత్కరించె
నింద; సత్రాజితుని దమ్ము♦నిం దునిమి, య
తని శమంతకమణిఁ గొనె ♦ ననుచు వేగ!
దైవమైననుఁ దలవ్రాఁతఁ ♦ దాఁటఁ గలఁడె?
(అది, ప్రసేనుండు ధరియించి ♦ యడవి కేగ,
సింగ మొక్కం డతనిఁ జంపి, ♦ చెలఁగి కొనఁగ,
జాంబవంతుండు సింహముం ♦ జంపి, దానిఁ
దనదు కొమరిత మెడలోనఁ ♦ దనర వైచె! )
దానఁ గృష్ణుండు వనికేగి, ♦ తఱచి వెదుక,
నొక్కచో జాంబవంతుని♦యొక్క తనయ
జాంబవతి కంఠమందున ♦ సౌరభమిడు
నా శమంతకమణిఁ జూచి, ♦ యతనితోడ
యుద్ధముం జేసి, యోడించి, ♦ యుక్తముగను
జాంబవతితోడి మణిఁగొని, ♦ సరగునఁ జని,
యచట సాత్రాజితిం బొంది, ♦ యందగించె
విఘ్నపతి చల్లఁగాఁ జూడ ♦ వెన్నుఁడంత!
-:శుభం భూయాత్:-
**************************
కవిత సంఖ్య: 4 (వినాయక స్తుతి)
శీర్షిక:- వినాయక స్తుతి
శా.
హే విఘ్నేశ! గజాస్య! లంబ జఠరా! ♦ హేరంబ! భాండోదరా!
హే విశ్వగ్దృశ! మంగళస్వర! సఖా! ♦ హే బ్రహ్మచారీ! కృతీ!
హే విష్ణు! ప్రభు! విశ్వనేత్ర! వరదా! ♦ హే జిష్ణు! సర్వాత్మకా!
హే విద్యా ధన శక్తి యుక్తి మహితా! ♦ హే సుప్రదీపా నమ:!! (1)
తే.గీ.
ఏకవింశతి పత్రాల ♦ నెలమి నునిచి,
స్వాదు ఫలములు, పుష్పాల ♦ సరము లిచ్చి,
పంచభక్ష్య, పాయసముల ♦ భక్తి నిడియు,
నర్చ సేతుము విఘ్నేశ, ♦ యాదుకొనుము! (2)
ఆ.వె.
ప్రతిదినమ్ము మేము ♦ ప్రార్థింతు మో యయ్య!
విఘ్నములనుఁ ద్రోల ♦ వినతి సేతు;
రుగ్మతలనుఁ బాపి, ♦ ప్రోవు మో విఘ్నేశ!
భక్తితోడ నీకుఁ ♦ బ్రణతు లిడుదు! (3)
కం.
నీ పాద ధ్యానముచే
మా పాపమ్ములను డుల్చు ♦ మహితాత్ముఁడవే!
హే పార్వ తీశ నందన!
యీ పర్వ దినమ్ము నందు ♦ నీకిడుదు నతుల్! (4)
చక్రవాకము:
వరగజాస్య! విఘ్నహంత్రి! ♦ భానుతేజ! సౌఖ్యదా!
ధరనిభోదరా! విచిత్ర! ♦ దంతివక్త్ర! శాంకరీ!
సురనరాది సేవితాంఘ్రి! ♦ శూర్పకర్ణ! హేరుకా!
కరిపలాద గర్వహారి! ♦ కావుమయ్య మమ్మిఁకన్!! (5)
-:శుభం భూయాత్:-
****************************************
కవిత సంఖ్య: 5 (చంద్రశేఖరాష్టకము)
శీర్షిక:- చంద్రశేఖరాష్టకము
(ప్రాసమైత్రి పాటింపఁబడకుండ, యతిమైత్రి మాత్రమే పాటింపఁబడినది)
తన్మృకండ సుపుత్ర రక్షక! ♦ దండధారి భయంకృతా!
శిష్టపాలక! దుష్టశిక్షక! ♦ చిత్తజాంతక! శంకరా!
దక్షజా పతి! శైలకార్ముక! ♦ దక్షయజ్ఞ వినాశకా!
చంద్రశేఖర! చంద్రశేఖర! ♦ చంద్రశేఖర! పాహిమామ్!
అంధకాంతక! తాండవప్రియ! ♦ హాటకేశ్వర! ధూర్జటీ!
విష్ణుమిత్ర! కృశానురేతస! ♦ పింగళాక్ష! వృషాం చరా!
శూలపాణి! మహేశ! భార్గవ! ♦ సూర్య! శంభు! సదాశివా!
చంద్రశేఖర! చంద్రశేఖర! ♦ చంద్రశేఖర! పాహిమామ్!
అస్థిమాలి! గిరీశ! రుద్ర! మ♦హానట! ధ్రువ! భీషణా!
వామదేవ! పినాకపాణి! వృ♦షధ్వజ! త్రిపురాంతకా!
మృత్యుజేత! ఫణీంద్ర భూషణ! ♦ కృత్తివాస! జటాధరా!
చంద్రశేఖర! చంద్రశేఖర! ♦ చంద్రశేఖర! పాహిమామ్!
అంబరాంబర! భానుతేజ! వి♦షాంతకా! ద్రుహి! ణాక్షరా!
నీలలోహిత! పార్వతీపతి! ♦ నీలకంఠ! నిరంజనా!
వ్యోమకేశ! భవ! క్రతుక్షయ! ♦ భూతనాథ! నదీ ధరా!
చంద్రశేఖర! చంద్రశేఖర! ♦ చంద్రశేఖర! పాహిమామ్!
నాగకంకణ! సర్వతోముఖ! ♦ నందివర్ధన! పింగళా!
శర్వ! పంచముఖ! త్రిలోచన! ♦ శాశ్వత! స్మర శాసకా!
పాంశుచందన! నీలకంధర! ♦ ఫాలలోచన! భాస్కరా!
చంద్రశేఖర! చంద్రశేఖర! ♦ చంద్రశేఖర! పాహిమామ్!
అష్టమూర్తి! విశాఖ! సాంబ! స♦హస్ర బాహు! భవాంతకా!
శ్వేత పింగళ! సాంఖ్య ముఖ్య! వ♦శీకృతాంగ! సునిశ్చలా!
స్థాణు! హింస్ర! హిరణ్యబాహు! వి♦శాలనేత్ర! దిగంబరా!
చంద్రశేఖర! చంద్రశేఖర! ♦ చంద్రశేఖర! పాహిమామ్!
అంబికేశ! సుమేరు! సిద్ధిద! ♦ త్ర్యంబ! కాజిత! సంగ్రహా!
రాజశీర్షక! లింగమూర్తి! వి♦రాగి! భైరవ! త్ర్యంగటా!
హైమవత్యుపయంత! వామ! వి♦షాంతక! ప్రమథాధిపా!
చంద్రశేఖర! చంద్రశేఖర! ♦ చంద్రశేఖర! పాహిమామ్!
మార! దానఘ! భస్మగాత్ర! కు♦మార హేరుక జన్మదా!
సర్వకామద! విశ్వనాథ! వి♦శాల మానస! పాలకా!
విశ్వసాక్షి! సమస్త కుక్షి! క♦వీశ సంస్తుత! రక్షకా!
చంద్రశేఖర! చంద్రశేఖర! ♦ చంద్రశేఖర! పాహిమామ్!
-:శుభం భూయాత్:-
***********************************
కవిత సంఖ్య: 6 (సంగీత సమ్రాట్టు - త్యాగరాజు)
శీర్షిక:- సంగీత సమ్రాట్టు-త్యాగరాజు
సీ.
ఘనతరాంచితమైన ♦ కర్ణాట సంగీత
....వాగ్గేయకార స♦త్ప్రణతుఁ డయ్యె;
చిన్నారి పొన్నారి ♦ చిఱుత కూఁకటి నాఁడు
.....రాఘవోత్తమ కృతి ♦ ప్రవరుఁ డయ్యె;
నిధికన్న రాము స♦న్నిధి చాల సుఖమంచు
.....శరభోజి ధన తిర♦స్కారుఁ డయ్యె;
వేన వేలుగఁ గృతు ♦ ల్వెలయించి దేశాన
.....సంగీత లోక ప్ర♦శస్తుఁ డయ్యె;
గీ.
ఆతఁడే 'జగదానంద' ♦ జాతకుండు;
'కనకనరుచిరా' కృతి దివ్య♦కారకుండు;
రఘు కులాన్వయు సద్భక్తి ♦ లబ్ధ యశుఁడు;
ధన్య సంగీత సమ్రాట్టు ♦ "త్యాగరాజు"!
సుగంధి:
'ఎందఱో, మహానుభావు ♦ లెందఱో' యటంచుఁ దా
విందుగన్ గృతుల్ రచించి ♦ విన్నవించి, రామునిన్
డెందమందు నిల్పు భక్తుఁ♦డే స్వరాట్టు గాను ని
ల్చెం దగ న్మహోన్నతి న్వ♦రించెఁ ద్యాగరాజిలన్!
-:శుభం భూయాత్:-
************************************
కవిత సంఖ్య: 7 (సుభాష్ చంద్రబోసు)
శీర్షిక:- సుభాష్ చంద్రబోసు
కం.
ఓయీ నేతాజీ! విను
మోయీ, యీ భరతజాతి ♦ పొంద స్వతంత్రం
బా యురుతర సంగ్రామం
బాయుధుఁడై సేసితయ్య! ♦ వందన మయ్యా!!
తే.గీ.
"హింస హింసచేఁ దనియు న♦హింసచేతఁ
గాదు; తెల్లవారల గెల్వఁ ♦ 'గన్' 'తుపాకిఁ'
జేతఁ బట్టిన లభియించు ♦ స్వేచ్ఛ మనకు!
రండు భారత వీరులా♦ర! యని సేయ!"
ఆ.వె.
అనుచుఁ బిలిచి, తాను ♦ "నాజాదు హిందు ఫౌ"
జనెడి "సైన్య పటలి" ♦ సాయుధుఁ డయి;
చేర్చుకొనఁగ జనులఁ ♦ జిరకాల వాంఛిత
స్వేచ్ఛ కొఱకు దురము ♦ ద్విగుణ మాయె!
ఉ.
భారతమాత దాస్యమునుఁ ♦ బాపఁగ నెంచి, సుభాష చంద్రుఁడే
వీర జవానుఁడై దొరల ♦ భీతిలఁ జేయఁగ సైన్య యుక్తుఁడై
దారుణమైన యుద్ధము స్వ♦తంత్రతకై కొనసాఁగఁ జేయుచున్
బోరియు వాయు యానమున ♦ భూమిని వీడియుఁ జేరె స్వర్గమున్!
మాలినీ వృత్తము:
భరత సుభటవర్యా! ♦ భవ్య సన్మానితార్యా!
ఖరకర సమ తేజా! ♦ గమ్య దాతృత్వ బీజా!
మరణ రణ వినోదా! ♦ మాతృ దాస్యాపనోదా!
సరవి నిడుదు జేజే! ♦ జాతి నేతాజి జేజే!
-:శుభం భూయాత్:-
********************************
కవిత సంఖ్య: 8 (ద్రోణవధ)
శీర్షిక:- అశ్వత్థామ వధాపదేశ ద్రోణవధా వృత్తాంతము
తే.గీ.
భీష్ము నస్త్ర సన్యాసమ్ము ♦ వెనుకె ద్రోణుఁ
డపుడు సర్వ సైన్యాధ్యక్షుఁ ♦ డగుడుఁ దీవ్ర
యుద్ధ తంత్రములను బన్ని ♦ యోధ ముఖులఁ
గూల్చు చుండఁగఁ గృష్ణుండుఁ ♦ గుతిలపడియు;
కం.
'వేఁడి గల యెత్తుగడచే
నేఁ డీతని నిలువరింప ♦ నేరక యున్నన్
జూఁడున్ సైన్యం బంతయుఁ
దూఁడరి సేఁతల యుపేక్ష ♦ దోసము గాదే?'
తే.గీ.
అనుచు యోచించి, 'ద్రోణుండు ♦ తనయు మరణ
మునకు మనఁ జాలఁ' డనుచు భీ♦మునికిఁ జెవిని
వినిచె నిట్లు "నశ్వత్థామ ♦ యను గజమును
గూల్చి, యెలుఁగెత్తి చాటుము ♦ 'కూలె' ననియు!"
మ.
అనఁగ న్వాయుసుతుండు వేగిరమె యా ♦ హస్తీంద్రముం జేరియున్
ఘనవృష్ట్యుత్కట ముష్టిఘాత హతిచేఁ ♦ గౌరవ్య సేనా తతుల్
దను వీక్షింపఁగఁ జంపి, బిగ్గఱఁగఁ దా ♦ దర్పోద్ధతిం బల్కె నా
వనజాక్షుండు వచించినట్లుగనె, య♦శ్వత్థామ సంహారమున్!
ఆ.వె.
భీముఁ డట్లు వల్క, ♦ విని నమ్మకుండఁగా,
నఱచె ధర్మతనయుఁ ♦ డంత లోన
"సత్య మిదియ సుమ్ము! ♦ చచ్చె నశ్వత్థామ!!"
యనియుఁ; జిన్నఁగాను ♦ "హస్తి" యనియు!
ఆ.వె.
ద్రోణుఁ డద్ది వినియు ♦ రోదించుచును దన
శర శరాసనములఁ ♦ జాఱ విడిచె!
ద్రుపద పుత్రుఁ డపుడు ♦ ద్రోణుని వధియించెఁ;
గృష్ణుఁ డంత శాంత ♦ హృదయుఁ డయ్యె!
(ఇది అశ్వత్థామ వధాపదేశ ద్రోణవధా వృత్తాంతము)
**********************************
కవిత సంఖ్య: 9 (బాపూజీ)
శీర్షిక: బాపూజీ
మత్తకోకిల:
హే మహాత్మ! మహోన్నతా! ఘన ♦ హేమ భూమి ఫలప్రదా!
రామభక్త! స్వరాజ్య కాముక! ♦ గ్రామ వృద్ధి కృతేప్సితా!
ధీమతా! లవణోద్యమ వ్రత! ♦ దేశభక్తి ప్రచారకా!
క్షేమ దాయక! నీచ హేయక!! ♦ శిష్ట కీర్తిత నాయకా!! (1)
తేటగీతి:
శ్వేతముఖులను ద్రోలంగఁ ♦ జేసితయ్య
యెన్నియో యుద్యమమ్ముల ♦ నిచట నీవు!
పేదలకు లేని వస్త్రాలు ♦ వీడి నీవు
ముతుక దోవతి కండువల్ ♦ ముఱిసినావు!! (2)
ఆటవెలది:
కరమునందుఁ గఱ్ఱ; ♦ కాళ్ళకుఁ జెప్పులు;
పుట్ట గోచి; యొల్లె ♦ భుజము పైని;
రొండిని గడియార♦ముండ శోభిల్లుచు,
దేశభక్తి నిడిన ♦ దేశికుఁడవు! (3)
చంపకమాల(పంచపాది):
“కుల మత వర్గ జాతి మన♦కున్న తిరోగమనంపు గోడలే;
యిల నివి యున్న, యున్నతియె ♦ యెందును నుండక, భ్రష్టమౌదు; మే
విలువలు లేక, యొండొరు ల♦భీప్సితముల్ దెగటార్చి, శత్రులై
నిలుతురు; కొట్టుకొందు; రివి ♦ నీచములయ్య; త్యజింప మేలొగిన్
గలుగు” నటంచు బోధనలఁ ♦ గాచితివే మన భారతీయులన్! (4)
కందము:
దండమయా గాంధీజీ!
దండమయా బాపు! నీకు ♦ దండము నేతా!
దండము మోహనదాసా!
దండమయా కర్మచంద్ర! ♦ దండములయ్యా!! (5)
-:శుభం భూయాత్:-
***************************
కవిత సంఖ్య:- 10 (శివస్తుతి)
శీర్షిక:- శివకుటుంబ స్తుతి
సీ.
నీలకంఠా! నిన్ను ♦ నిత్యమ్ము స్మరియింతు;
…..నిత్య సమ్ముద మిమ్ము, ♦ నిష్ఠ నిమ్ము;
శైలాత్మజా! నిన్ను ♦ ససిగఁ బూజింతును;
…..శక్తి యుక్తుల నిమ్ము, ♦ శౌర్య మిమ్ము;
వక్రతుండా! నిన్నుఁ ♦ బత్త్రితో నర్చింతు;
…..సిద్ధి బుద్ధుల నిమ్ము, ♦ స్థిరత నిమ్ము;
కార్తికేయా! నిన్నుఁ ♦ గైమోడ్చి కొలుతును;
…..సద్గుణమ్ముల నిమ్ము, ♦ శాంతి నిమ్ము;
గీ.
నిరతమును నిన్ను మనమున ♦ నిల్పి, పరిచ
రింతుఁ! జల్లంగఁ జూచియు, ♦ శ్రేష్ఠత నిడి,
కావఁగా రమ్ము! స్కంధ వి♦ఘ్నహర సహిత
సాంబ! శివ! గిరిజేశ! గ♦జరిపు! శర్వ!
-:శుభం భూయాత్:-
***************************
కవిత సంఖ్య:- 11 (నైమిశారణ్య కథ)
శీర్షిక:- నైమిశారణ్య కథ
కం.
గౌరముఖాశ్రమ పరిసర
ఘోరాటవిఁ జొచ్చి వేఁట♦కున్ దుర్జయుఁడన్
రారాజు డస్సి, తన పరి
వార సహితుఁడయ్యు, మునికిఁ ♦ బ్రాగార్ణకుఁడై; (1)
తే.గీ.
పోవఁగను గౌరముఖుఁడు సం♦పూర్ణ మతిని
సంతసమ్మంది, యాతిథ్య ♦ సత్క్రియలను
జేయ, విష్ణుని వేడఁగ, ♦ శ్రీహరి యొక
మణిని నిచ్చె, నా మణి మహి♦మాతిశయత; (2)
తే.గీ.
ఒక్క నగరము నిర్మించి, ♦ మిక్కుటముగ
షోడశోపచారమ్ములు ♦ శుద్ధమతిని
జేయఁ దుష్టుఁడై యా రాజు ♦ చిత్తమందు
మణిని సంగ్రహింపఁగ నెంచి, ♦ మునినిఁ గోరె! (3)
ఆ.వె.
ముని నిరాకరించ; ♦ మునితోడ యుద్ధమ్ముఁ
జేసియైన, మణియ ♦ చిక్కు కొఱకు
మదినిఁ గోర్కి గాఢ♦మై యంపె సైన్యమున్
మునినిఁజంపి, పిదప ♦ మణినిఁ దేఁగ! (4)
కం.
వర సైన్యమ్మునుఁ బంపిన
తఱి నా ముని గంగఁ జేరి, ♦ తరణికి నర్ఘ్యో
త్కర్షమిడుచుండె; భటు లిట
తరవారులఁ జేఁతఁ బూని, ♦ దందడి సేయన్; (5)
కం.
మణినుండి శూరతతి సం
జనియించియు సైన్యతతినిఁ ♦ జండించుచు వే
రణమునుఁ జేయుచు నుండఁగ
ముని యటకును నేఁగుదెంచి, ♦ మురరిపుఁ బిలిచెన్! (6)
ఆ.వె.
విష్ణుమూర్తి యపుడు ♦ వేగమ్ముగా వచ్చి,
మునికి భయముఁ దీర్పఁ ♦ బూని యపుడు
నిమిషమందు సేన ♦ నిర్మూలనము సేసి,
మాయమాయెఁ దాను ♦ మరు నిముసమె! (7)
తే.గీ.
ఎచట నిమిషమునందున ♦ నెదిరిఁ జంపె;
నట్టి యారణ్యమునకును ♦ నైమిశాఖ్య
కల్గి, "నైమిశారణ్యము" ♦ ఘనతనుఁ గని,
సకల మునులకునదియ సు♦స్థానమయ్యె! (8)
(సమాప్తము)
-:శుభం భూయాత్:-
****************************
కవిత సంఖ్య:- 12 (శ్రీ అనంత పద్మనాభస్వామి మహత్త్వ చరితము)
శీర్షిక:- శ్రీ అనంత పద్మనాభ స్వామి మహత్త్వ చరితము
కం.
ఇలఁ దిరువనంత పురమున
తుళు వంశ బ్రాహ్మణుండు ♦ తులలేని తప
మ్మెలమిని జేయఁగ రెండేఁ
డుల బాలుండయ్యువిష్ణుఁ ♦ డుల్ల మెలర్పన్;
కం.
కనఁ బడఁగ, దివాకరముని
మనమెంతయుఁ బ్రేమ నిండ ♦ మన్నన తోడన్
దన యింట నుండు మనఁగా,
"విను! ప్రేమను ననుఁ గను; కన♦వేనిన్ బోదున్"
ఆ.వె.
అనిన సమ్మతించి ♦ యా బాలు నెంతయుఁ
బ్రేమతోడఁ దానుఁ ♦ బెంచు చుండ;
నొక దినమున మునియు ♦ నకలంకుఁడై పూజ
సలుపు చుండె మిగులఁ ♦ దలను వంచి;
తే.గీ.
బాలుఁ డంత సాలగ్రామ ♦ మేలొకొ కొని
చనుచు నుండఁగ ముని చూచి, ♦ సాగ్రహుఁ డయె;
వెంటనే బాలుఁ డప్పుడు ♦ "విను మునీంద్ర!
మున్ను నా యాంక్షఁ దప్పితి; ♦ నిన్ను విడుతు!"
ఆ.వె.
అనుచు మాయ మయ్యె; ♦ మునియునుఁ గుములుచు
'హరియె బాలకునిగ ♦ నవతరించి,
ననుఁ గృతార్థుఁ జేయ ♦ నా గృహమ్మున నుండ;
గుర్తు పట్ట నైతి; ♦ గ్రుడ్డి నైతి!'
తే.గీ.
అనియు వగచుచు ముని యంత ♦ నడవి కేఁగ;
నెదుర నొక పెద్ద వృక్షమ్ము ♦ నేల వంగి,
క్రోశ విస్తార విలసిత ♦ గోచరమయి,
శేష శయనుని రూపెత్తెఁ ♦ జిత్రముగను!
ఆ.వె.
కన నశక్యమైన ♦ ఘను, శేష శయనుని
సన్నుతించఁగాఁ బ్ర♦సన్నుఁ డయ్యి,
వచ్చి, యా యనంత ♦ పద్మనాభ స్వామి
పద్మ తీర్థ మందుఁ ♦ బరిఢవిల్లె!
ఉత్సాహవృత్తము:
ముని యనంత పద్మనాభు ♦ మ్రోలఁ బొంగి పోవుచున్
వినుతరీతి దేవళమ్ము ♦ విగ్రహ ప్రతిష్ఠచేఁ
గనుల విందు సేయఁ గాను ♦ గామితమ్ముఁ దీర్చు దే
వునిగఁ బూజఁ గొనఁగ నిట్లు ♦ పూర్ణ రూపమెత్తెగా!
(శ్రీ అనంతపద్మనాభస్వామి మహత్త్వ చరితము సమాప్తము)
***శుభం భూయాత్***
************************
కవిత సంఖ్య:- 13 (అణా అసలు కథ)
శీర్షిక:- అణా అసలు కథ
కం.
ధారానగరమునందు ను
దారులు భవభూతి, కాళి♦దాసు లిరువు రా
దారి నడువంగఁ జని యటఁ
గోరియుఁ దాంబూల మపుడు ♦ కూరిమితోడన్
తే.గీ.
కనిరి తాంబూలరాగాధ♦రను వితర్ది;
నామె తారుణ్యభరయౌట, ♦ నటకు నేఁగి,
"తూర్ణమే తెమ్ము చూర్ణమ్ము ♦ పూర్ణచంద్ర
వదన!" యని భవభూతియుఁ ♦ బలుకఁగానె
ఆ.వె.
కాళిదాసు పలికె ♦ “కర్ణాంత సంకీర్ణ
చక్షు! వేగ తెమ్ము ♦ స్వర్ణవర్ణ
పర్ణములను! నీకు ♦ బహుశుభాశీస్సులు!
వేఁగఁ బోయి రమ్ము, ♦ వేచియుంటి!”
ఆ.వె.
అనఁగ లోని కేఁగి ♦ యాపడతియు నప్డు
పసిఁడిఁ దమలపాకు ♦ లెసఁగుచుండఁ
దెల్లనైన సున్న ♦ ముల్లసిల్లుచునుండఁ
దీసికొనియు వచ్చె ♦ దీక్షతోడ!
తే.గీ.
ముందు గోరిన యా భవ♦భూతి విడచి
కాళిదాసున కిచ్చెను ♦ కాంక్ష తీర!
నపుడు భవభూతియును కార♦ణ మ్మడుగఁగ,
వనిత బదులిచ్చెఁ గారణ♦మును కవికిని!
కం.
"వినుఁ డార్యా! లోకమునం
జనురీతిని నే నడచితి! ♦ సైరింపుఁడు నన్!
బెను రొక్కము లిచ్చినవా
రినె మెచ్చును లోక మెపుడు ♦ శ్రేష్ఠ! నిజమిదే!
ఆ.వె.
నీవు మూఁడణాలు, ♦ నితఁడును నైదణా
లిచ్చిరయ్య నాకు ♦ నిచ్చగలిగి,
యెక్కుడైన ధనము ♦ నిచ్చిన యీతని
కాంక్షఁ దీర్ప ముందు♦గా నిడితిని!"
కం.
ఆమాట విన్న యిద్దఱు
నేమాటనుఁ బలుకలేక ♦ నెఱజాణ కిలన్
సేమమ్ము గల్గు ననియును
నీమముతో వెడలి రపుడు ♦ నెమ్మన మలరన్!
(అణా అసలు కథ సమాప్తము)
-:శుభం భూయాత్:-
****************************
కవిత సంఖ్య: 14 (క్షీరసాగరమథన వృత్తాంతము)
శీర్షిక:- క్షీరసాగరమథన వృత్తాంతము
ఆ.వె.
దేవ దానవులును ♦ దీవ్రమౌ యుద్ధాన
మరణ మందుచుండ; ♦ మాధవునకు
విన్నవించఁగాను ♦ విష్ణుండు "క్షీర సా
గర మథనము సేయఁ♦గా వలె" ననె!(1)
తే.గీ.
పాల సంద్రాన మంథర ♦ పర్వత మిడి,
వాసుకినిఁ గవ్వమునుగ దే♦వతలు దాన
వులుఁ జిలుకఁగఁ బూన; మునిఁగి♦పోవ నదియుఁ;
గలఁతఁ జెంది, హరినిఁ జేరి, ♦ తెలుపఁ గాను;(2)
కం.
చిఱు నగవున విష్ణు వపుడు
కరుణను దాఁబేటి మేటి♦గా మాఱియు, మం
ధరమును వీపున మోయఁగఁ;
దరచిరి యా పాలకడలిఁ ♦ ద్వరితోత్సుకతన్!(3)
తే.గీ.
కలశ పాధోధిఁ ద్రచ్చఁగఁ ♦ దొలుతఁ బుట్టె
హాలహల; మది దహియింప; ♦ నందఱు హరు
శరణ మర్థించి; రప్పుడు ♦ శంకరుండు
గరళముం ద్రాగి, యంత శ్రీ♦కంఠుఁ డయ్యె!(4)
తే.గీ.(పంచపాది)
ముదముతో వారుఁ ద్రచ్చంగ ♦ మొదట కామ
ధేను వుదయించఁగ వశిష్ఠుఁ ♦ డెలమిఁ గొనియెఁ;
ద్రచ్చ నుచ్చైశ్శ్ర వైరావ♦తములు, కల్ప
వృక్ష మప్సరసల నింద్రుఁ ♦ డా క్షణమ్మె
కొనఁగ; లక్ష్మిఁ గౌస్తుభమునుఁ ♦ గొనియె హరియు!(5)
కం.
చివరకు దేవతలును దా
నవులుం గోరిన యమృతము ♦ నా ధన్వంతరియే
ధవళ రుచులుఁ బ్రసరించఁగ
నవు మోమున విష్ణు మ్రోల ♦ నప్పుడ యుంచెన్!(6)
ఆ.వె.
దేవ దానవులును ♦ దీవ్రమౌ తమితోడ
"మాకు మాక"టంచు ♦ మత్సరించి,
వాదు లాడుచుండ ♦ వైకుంఠుఁ డప్పుడు
మోహినిగను మాఱి ♦ ముందు నిలిచె!(7)
తే.గీ.
వారి కప్పుడు మోహిని ♦ పలికె నిట్లు,
"వినుఁడు! నే నీ యమృతమునుఁ ♦ బ్రేమ మీఱ
మీకు నందఱకును వంచి, ♦ మిమ్ము నమరు
లనుగఁ జేసెద! నాసీను ♦ లగుఁడు నిచట!"(8)
కం.
ఇది విన్న దేవ దానవు
"లదియే వర"మనుచు నటులె ♦ నటఁ గూర్చుండన్;
సుదతి యమృతము సురల కిడె;
నిది రాహువుఁ గేతువునుఁ గ♦నిరి సురల కిడన్! (9)
ఆ.వె.
కనియు సురల చివరఁ ♦ జని, వారు కూర్చుండ;
మోహినియును వంపె ♦ మోద మలర!
సూర్య చంద్రు లిదియు ♦ సూచించ నా చక్రి,
గొంతు దిగక మునుపె, ♦ గొంతుఁ ద్రెంచె!(10)
ఆ.వె.
కంఠమం దమృతము ♦ గల రాహు కేతుల
తలలు బ్రతికె! మొండె ♦ మిలనుఁ జచ్చె!
గ్రహణ మందు చుంద్రు ♦ రాహు కేతువు లెప్డు
శశిని, రవినిఁ! గాని, ♦ వశులు కారు! (11)
తే.గీ.
ఇటుల దేవత లమరులై ♦ పటు తరముగ
రాక్షసులతోడ యుద్ధమ్ము ♦ ప్రబలముగనుఁ
జేసి, దనుజుల నిర్జించి, ♦ జేత లైరి;
క్షీర సాగర మథనమ్ము ♦ క్షేమ మిడఁగ!! (12)
(ఇది క్షీరసాగరమథన వృత్తాంతము)
-:శుభం భూయాత్:-
***************************
కవిత సంఖ్య: 15 (బాలకృష్ణునకు జోల)
శీర్షిక:- బాల కృష్ణునకు జోల
బాల జోల!
జోజో సాధుజనావన!
జోజో ఖగరాజ గమన! ♦ జోజో కపిలా!
జోజో దనుజ బలాంతక!
జోజో కంజాతనేత్ర! ♦ జోజో కృష్ణా! (1)
జోజో పంకజనాభా!
జోజో బ్రహ్మేంద్ర వినుత! ♦ జోజో కేశా!
జోజో ముకుంద! మాధవ!
జోజో కరుణాంతరంగ! ♦ జోజో కృష్ణా! (2)
జోజో జగదీశ! హరీ!
జోజో పూర్ణేందుముఖ! వి♦శుద్ధ హృదబ్జా!
జోజో పన్నగశయనా!
జోజో గిరిధారి! జిష్ణు! ♦ జోజో కృష్ణా! (3)
జోజో దివ్యకృపాకర!
జోజో సర్వాత్మక! జల♦జోదర! చక్రీ!
జోజో వైకుంఠేశా!
జోజో కమలేశ! విమల! ♦ జోజో కృష్ణా! (4)
జోజో కైటభ వైరీ!
జోజో మధుసూదన! కపి! ♦ జోజో శార్ఞ్గీ!
జోజో నారాయణ! విధి!
జోజో విరజా! విలాసి! ♦ జోజో కృష్ణా! (5)
-:శుభం భూయాత్:-
*****************************
కవిత సంఖ్య:- 16 (నైరృతుఁడు)
శీర్షిక:- నైరృతుని పూర్వ జన్మ కథ
ఆ.వె.
వెలసె నిరృతుఁడు మును ♦ బింగాక్షుఁ డను బోయ
యయి యహింసఁ బూని ♦ యటవి నుండె!
నతని పిన్న తండ్రి ♦ యట బాటసారులఁ
గొల్లకొట్టి ధనము ♦ కూడఁబెట్టు!(1)
కం.
ఒకనాఁ డతండు నది పా
యక తెరువరిఁ గొల్లకొట్టె ♦ ననుచర యుతుఁడై;
"యకటా! ననుఁ గాపాడుఁడు;
నొకఁడనుఁ గాఁ జూచి వీర ♦ లొక్కట నన్నున్ (2)
తే.గీ.
దోచుకొనఁ జూచుచుండిరి; ♦ తొందరఁగను
నన్నుఁ గాపాడుఁ"డని నంత, ♦ నతని కడకుఁ
జేరి, పింగాక్షుఁ డనియె "నో ♦ చిన్నతండ్రి!
బాటసారిని విడు" మని ♦ వలుకఁ గానె;(3)
కం.
కోపమున, సఖులుఁ జూడఁగఁ
బాపమ్మని యెంచకుండ ♦ బాలునిఁ జంపెన్!
శాపమొ, యనుగ్రహమ్మో?
యా పసివాఁ డట్లు చచ్చి, ♦ యల నిరృతుఁ డయెన్!!(4)
తే.గీ.
పరుల కుపకారమునుఁ జేసి ♦ స్వర్గతుఁడయి,
పుణ్య వశమున నిరృతిగఁ ♦ బుట్టి, యష్ట
దిక్పతులలో నొకండయి, ♦ స్థిర యశుఁడయెఁ!
బరుల కుపకారమునుఁ జేయ, ♦ భాగ్య మిదియ!!(5)
-: శుభం భూయాత్ :-
***************************
కవిత సంఖ్య:- 17 (వరుణుఁడు)
శీర్షిక:- శుచిష్మంతుఁడు వరుణునిగ మారిన కథ
తే.గీ.
కర్దమ ప్రజాపతికినిఁ ♦ గలఁడు పుత్రుఁ
డాతఁడే శుచిష్మంత స♦మాహ్వయుండు!
నతఁ డొక దిన మచ్ఛోదమన్ ♦ దమ్మె యిల్లు
సొచ్చి, తోడి బాలురతోడ ♦ నిచ్చకమగు;
ఆ.వె.
ఆట లాడుచుండ ♦ నందొక మొసలియు
మ్రింగి జలధి విభుని ♦ చెంగట నిడె!
నంత నొక్క నాఁడు ♦ నట శివభటులును
బాలుఁ గని, "యిదేమి ♦ వారిధిపతి?
తే.గీ.
కర్దముని పుత్రుఁ దెచ్చితి? ♦ కనఁగఁ దగునె?
తమరు నిట్టి పనిం జేయ ♦ ధర్మ మగునె?"
యనఁగ భయపడి, కైలాస♦మునకుఁ జేర్చ;
శివుఁడు బాలుని నింటికిఁ ♦ జేరఁ బంప;
కం.
జనకుని యాజ్ఞనుఁ బడసియుఁ
జని, కాశీ పట్టణమునఁ ♦ జంద్ర ధరునికై
యనితరమగు తపమునుఁ జే
సెను; శివుఁడును వచ్చి, సంత♦సించి వర మిడెన్!
ఆ.వె.
"వత్స! నీకు నిత్తు ♦ వరముఁ గోరు” మటన్న
"దేవ! ధన్యు నైతిఁ! ♦ ద్రిపురవైరి!
'వరుణ పథము' నిమ్ము; ♦ వరుణుండ నగుదును!
భూతనాథ! భర్గ! ♦ బుధ్న!తుంగ!"
ఉత్సాహము:
కరుణతోడ వరమునిడఁగఁ ♦ గాంక్ష తీరె నతనికిన్;
శరపు సిరులఁ గొనియుఁ దాను ♦ సాగరేశుఁ డయ్యుఁ దాఁ
గరము వర్ష మిడియుఁ జనులఁ ♦ గాచుచుండ నిత్యమున్,
జిర యశమ్ము వడసె! జనులు ♦ చేరి, కొలిచి రాతనిన్.
తే.గీ.(పంచపాది)
"జలపతి! వరుణ! సరిదీశ! ♦ జంబుక! కప!
కేశ! పాశ్చాత్య! వార్షుభ! ♦ పాశహస్త!
ప్రత్యగాశాపతి! విలోమ! ♦ వర్ష దేవ!
శ్యామలాపతి! సంవృత్త! ♦ సన్నుతు లిడి,
మిమ్ముఁ గొలుతుము! కాపాడు, ♦ మేఘనాథ!"
వ.
అనుచు నిట్లు కొలువ, వరుణుఁడు సంతుష్టుఁడై సకాలమున వర్షములఁ గురిపించుచు,
వారలఁ గాచుచుఁ దానును సుఖంబుండె.
(సమాప్తము)
-: శుభం భూయాత్ :-
**********************
కవిత సంఖ్య:- 18 (ఐరావత కథ)
శీర్షిక: నీల ఐరావతం శ్వేత ఐరావతంగా మారిన కథ
(విశేష వృత్తములతో)
స్వాగతవృత్తము:
స్వాగతమ్ము దివి♦జాధిప! దేవా!
వేగ కావఁగదె ♦ శ్వేత సువాహా!
భోగభాగ్యములు ♦ పొంపిరి వోవన్
దేఁ గదే, మఘవ! ♦ దీన దయాళూ!
కరిబృంహితము:
వాసవుఁడ! కరి బృంహితము విని ♦ పజ్జ నునుచఁగ, నచ్చరల్
హాసమునఁ గడు భోగముల ఘన ♦ హర్షమును నిడఁ బాడ, దు
ర్వాసముని దివి పుష్ప సరమును ♦ రంజిలఁగ నిడఁ గాన్కగన్
వీసమయినను లెక్కనిడకయ ♦ వేసితివి చవుదంతికిన్!
గంధగజేంద్రము:
చేసెను గంధ గ♦జేంద్రము తానే
వాసనఁ జేరిన♦వౌ భ్రమరాలన్
వే సనకుండను ♦ విఘ్నమిడంగన్
బూ సరమందలి ♦ పూవులు నల్గన్!
మేఘవిస్ఫూర్జితము:
మునీంద్రుం డా చేష్టన్ సహనము సెడం ♦ బూర్ణ సక్రోధనుండై
"యనేకాక్షా! నీవున్ సురగణములున్ ♦ యష్టి జీవుండ్రు నయ్యున్,
వినీలమ్మౌ మాతంగ సహితముగన్ ♦ విఘ్నముల్ గల్గుఁ గాతన్"
మినుం దాకన్ గంఠధ్వని నుడివెఁ దా ♦ మేఘ విస్ఫూర్జితమ్మై!
మత్త (పంచపాది):
శాపమ్ముం దా విని ♦ చదిరమ్మున్
గాపట్యమ్మే తన ♦ కడ నంచున్
గాపాడం దూఁకెను ♦ కలశాబ్ధిన్
శాపో'న్మత్త'న్ గని ♦ శరధీశుం
డేపుం జూపెం గర♦టికిఁ బ్రీతిన్!
ఇంద్రవంశము:
ఇంద్రుండు నా శాపము♦నే వినంగ "మౌ
నీంద్రా! ననుం బ్రోచియు ♦ నీదు శాపమున్
సాంద్రానుకంపన్ మన♦సారఁ ద్రిప్పి, దే
వేంద్రాదులన్ గావుమ ♦ యింద్ర వంశమున్!"
జలదము:
నా విని మౌనియప్డు కరు♦ణాకరుఁడై
తా వరమిచ్చెఁ ద్రచ్చఁగ సు♦ధాబ్ధి కడన్
వేవురు దేవదానవులు ♦ పేత్వమునున్
ద్రావఁగఁ దీఱు నంచు జల♦దమ్ము వలెన్!
ఇంద్రవజ్ర(పంచపాది):
వారంతటన్ వేగమె ♦ పాలవెల్లిన్
జేరంగఁ బోయె న్మఱి ♦ చిల్క నంతన్
క్షీరాబ్ధిలోఁ జూచిరి ♦ శ్వేత దంతిన్
దోరమ్ముఁ బీయూషముఁ ♦ దోచె వెంటై
యీరప్డు కీర్తించిరి ♦ యింద్రవజ్రల్!
-:శుభం భూయాత్:-
*******************************
కవిత సంఖ్య:- 19 (విశ్వాసఘాతుకుఁడు)
శీర్షిక:- విశ్వాస ఘాతుకుఁడు (ససేమిరా కథ)
విజయ పాలుఁడు యువరాజు ♦ వేఁటకుఁ జని,
యటవిలో దారి తప్పంగ ♦ నపుడు సింహ
మొకటి తఱిమె! దాపున నున్న ♦ యొక్క వృక్ష
మెక్కఁగాఁ దరుశాఖపై ♦ నొక్క యెలుఁ గ
భయము నిచ్చి కాపాడెను ♦ వానినపుడు! (1)
సింహ మచ్చటనే యుండె ♦ స్థిరముగాను!
రాత్రి యయ్యెను, నిద్రించెఁ ♦ బ్రాణి తతియు!
నెలుఁగు నాతనినిం గోరె ♦ నిదుర వోవఁ
దనదు తొడపైని నప్పుడు ♦ దయనుఁ బూని! (2)
ఎలుఁగు కోరిక తలఁదాల్చి, ♦ హితుఁ డటంచుఁ
బల్కి, నిదురించ; సింహమ్ము ♦ పడఁగఁ ద్రోయు
మంచు భల్లూకమును గోరె! ♦ మానవు పయి
ద్రోహ చింత లేని యెలుఁగు ♦ "త్రోయ" ననియె! (3)
అర్ధ రాత్రము దాఁటిన ♦ యపుడు రాకు
మారుఁడును లేచి, యెలుఁగు నీ ♦ మాఱు నిద్ర
వోవఁ గోరఁగాఁ దొడపైనిఁ ♦ బోయె నిదుర;
సింహ మప్పుడు పడఁ ద్రోయు ♦ చింతన నిడె! (4)
విశ్వసితయయ్యు నెలుఁ గట
నాశ్వాసముఁ గొని శయింప, ♦ నప్పుడు శంకన్,
విశ్వాస ఘాతుకుండై
నశ్వర మిత్రతనుఁ ద్రోయ, ♦ నది శపియించెన్! (5)
“నీదు కృతము నేఁడు ♦ నీచమై, ద్రోహమై,
మచ్చఁ దెచ్చెనోయి ♦ మానవతకు!
కాన, నెపుడు నీవు ♦ పూని యున్మాది యా
త్ర సలుపుము “ససేమి♦రా” యనుచును!” (6)
అని శపించియుఁ దన దారిఁ ♦ జనియె నెలుఁగు;
రాకుమారుండును “ససేమి♦రా” యటంచుఁ
బిచ్చివాని పగిదిఁ బ్రల♦పించుచుఁ దన
యిల్లుఁ జేరంగఁ జనెఁ బౌరుఁ ♦ డెవఁడొ చేర్ప! (7)
తన కుమారుని దుఃస్థితిఁ ♦ దలఁచి తండ్రి
కుమిలిపోవుచు దుఃఖించి, ♦ గుణయుతుఁ డగు
మంత్రిఁ గోరంగ నాతండు ♦ మానితముగ,
దివ్య దృష్టినిఁ జూచి, చిం♦తించి, పలికె! (8)
“సకల సద్భావ వర్ధిత ♦ సాధువులను
వంచనము సేయఁగను నేరు♦పగునె నీకు?
నమ్మి తొడపైని నిద్రించు♦నట్టి సఖునిఁ
జంపఁ బౌరుషమ్మగునె, నీ♦చమ్ముఁ గాక?”
యనఁగ ’సేమిరా’ యంచును ♦ ననఁగ సాఁగె! (9)
“సేతుయుత వారిధిని, జాహ్న♦వీ తురీయ
సంగమముఁ జూడఁగా బ్రహ్మ ♦ సంహృతిస్థ
పాతకము సమయును! మిత్ర♦ఘాతుక మెటు
సమసి పోవును, దద్దర్శ♦నమున నిచట?”
యనఁగను ’మిరా’ యటంచును ♦ ననఁగ సాఁగె! (10)
“మిత్రఘాతి, కృతఘ్నుండు, ♦ మేదినిఁ గల
యట్టి విశ్వాస ఘాతుకుం ♦ డను త్రయమ్ము,
తరణి శీతకరాదు లెం♦దాఁక స్థిరులొ,
యంత దాఁక నరకమున ♦ నడలుచుం” ద్ర
నంగ ’రా’ యంచు మఱి మఱి ♦ యనఁగ సాఁగె! (11)
“రాజ! నీసుతుఁ బాప వి♦రహితుఁ జేయఁ
గోర్కి కలదేని శీఘ్రమే ♦ కూర్మి మీఱ
దేవ బ్రాహ్మణోత్తమ గురు♦దేవతలకు
దానధర్మాదులనుఁ జేయఁ♦గావలె నయ!”
యనఁగ విజయ పాలుఁడు మాఱె ♦ మునుపటి వలె! (12)
-: ఇది “ససేమిరా” కథ :-
---శుభం భూయాత్---
********************************
కవిత సంఖ్య:- 20 (విఘ్నేశ్వర స్తుతి)
శీర్షిక: విఘ్నేశ్వర స్తుతి (విశేష వృత్తములలో...)
ఓం శ్రీ మహాగణాధిపతయే నమః !
స్వాగత వృత్తము:
శ్రీ గణేశ! ఘన ♦ చిత్సుఖ దాతా!
శ్రీ గిరీశ సుత! ♦ శ్రేష్ఠ! వరిష్ఠా!
యోగి రాడ్వరద! ♦ యోగ విశేషా!
స్వాగత ప్రమథ ♦ వర్గ! నమో ఽహమ్! (1)
ప్రమాణి వృత్తము:
గజాననా! ♦ ఘనాకృతీ!
ప్రజావళి ♦ ప్రమోద! స
ద్ద్విజ స్తుత! ♦ స్థిరా! చతు
ర్భుజా! నమో ♦ బుధా ఽనిశమ్! (2)
ప్రణవ వృత్తము:
హేరంబా! మిత ♦ హిత సంతోషా!
గౌరీ నందన! ♦ కరి మూర్ధన్యా!
సూరి ప్రాకట ♦ శుభ సంశ్లోకా!
భూరి క్షత్ర! వి♦ముఖ! వందే ఽహమ్! (3)
శాలినీ వృత్తము:
సారాచారా! నీత ♦ సత్పుణ్య దాతా!
పారాశర్యామోద ♦ బాష్పోత్సుకా! క్రౌం
చారి భ్రాతా! భూరి ♦ సమ్మోద పాత్రా!
ధీర స్తుత్యా! హే ద్వి♦దేహ ప్రభాసా! (4)
వంశస్థము:
నమో నమో విఘ్న ♦ వినాశకాయ తే!
నమో విచిత్రాయ! ♦ వినాయకాయ తే!
నమః పవిత్రాంచిత ♦ నామకాయ తే!
నమో సదాదాన! ఘనాయ తే నమః! (5)
వన మయూరము:
హేరుక! భవాత్మజ! మ♦హేంద్ర నుత గాత్రా!
ధీర! సుముఖ! ప్రముఖ! ♦ దివ్య దరహాసా!
ఘోర తర సంసృతి వి♦కూప తరణాప్తా!
చారు రుచి దంత కులి♦శ ప్రహరణాఢ్యా! (6)
స్రగ్విణీ వృత్తము:
పార్వతీ నందనా! ♦ భారతోల్లేఖనా!
సర్వ గర్వాపహా! ♦ ఛాత్ర విద్యోదయా!
ఖర్వ విఘ్నోన్నతా! ♦ కార్య సిద్ధిప్రదా!
శర్వ పుత్రాగ్రజా! ♦ శాంత మూర్తీ! నమః! (7)
ఇంద్ర వంశము:
జీవేశ! సర్వోత్తమ! ♦ చేతన ప్రదా!
దేవ స్తుతా! శాంకరి! ♦ ధీ విశేష! ది
వ్యా! విశ్వ సంపూజిత! ♦ వక్రతుండ! ఢుం
ఠీ! వేద వేద్యా! ఘన ♦ తేజ! తే నమః! (8)
భుజంగ ప్రయాతము:
ద్విపాస్య! త్రి ధామ! ♦ త్రిధాతు! ప్రసిద్ధా!
సుపర్వ ప్రమోదా! ♦ శుభాంగా! వృషాంకా!
కపి త్థాత్త సంపృ♦క్త భుక్త ప్రహృష్టా!
కృపాంభోధి! కుబ్జా♦కృతీశా! నమస్తే! (9)
(శుభం భూయాత్)
*************************
కవిత సంఖ్య:- 21 (ఓరుగల్లు)
కవితా శీర్షిక: ఓరుగల్లు
వ|| మా యూరి నోరుఁగంటినిఁ దలఁచినకొలఁది మది పులకించును
||సీ||
కాకతీయుల యోరుఁ ♦ గల్లున గతవైభ
.....వపుఁ జిహ్నములు నిల్పు ♦ భావనలను;
నట స్వయంభూదేవు ♦ నాలయమందున
.....దీపించు శివలింగ ♦ దీధితులను;
దొడరి వేస్తంభాల ♦ గుడిలోన వెలసిన
.....పరమేశ్వరకృపా ప్ర ♦ భాతములను;
గుట్టపైఁ బద్మాక్షి ♦ గురుతరాశీఃప్రద
.....వీక్షణమ్ములొసంగు ♦ ప్రేరణలను;
||గీ||
భద్రకాళి యొసఁగు ♦ పావనాశీఃపూత
మౌ సరోవర జల ♦ మాధురులను;
పరమ పదముఁ జేర్చు ♦ వరద గోవిందుని
యభయముద్ర యిచ్చి ♦ యాదరించు!!
-:స్వస్తి:-
*************************
కవిత సంఖ్య:- 22 (చిరయశులు)
శీర్షిక:- చిరయశులు!
ఇంద్ర సత్సభా ప్రకటిత ♦ హేతు బలిమి
గాధి నందనుఁ డే రాజు ♦ గతిని మార్చె?
నా హరిశ్చంద్రుఁ డిడుముల ♦ నైన వలచి,
సత్యవా క్పాలనమ్మును ♦ సడల నీఁడు!
ఋణమునుఁ దీర్పఁగ నిజసతి
గుణమతి యా చంద్రమతినిఁ ♦ గోరియు నమ్మన్ ;
బ్రణతు లిడి, సుత సహిత విత
రణకై బలియయ్యె సాధ్వి, ♦ రమణుని యానన్!
సుతుఁడు లోహితుండు ♦ సుగుణవంతుఁ డెదలో
హితుఁడు, జనకు నాజ్ఞ ♦ నేమరకయె,
జనని ననుసరించె, ♦ జనలోక వంద్యుండు,
భావి యౌవ రాజ్య ♦ భారకుండు!
-:స్వస్తి:-
************************
కవిత సంఖ్య:- 23 (అన్నపూర్ణాష్టకము)
శీర్షిక:- అన్నపూర్ణేశ్వరీ స్తోత్రము
(అన్నపూర్ణాష్టకము నందలి ప్రథమ శ్లోకమునకు నా అనువాదము)
శా.
మా కానందము నిచ్చ లిచ్చి, వరసం♦రక్షా సుశోభాబ్ధివై;
మా కృత్యమ్ముల ఘోర పాపము నశిం♦పం జేయు సాక్షాచ్ఛివా!
యో కాళీ! హిమశైల వంశ విమలా! ♦ యో కాశికాధీశ్వరీ!
మా కీయం గదె భిక్ష రక్ష దయలున్ ♦ మా తాన్నపూర్ణా ఽమ్బికా!!
మూలశ్లోకము:
నిత్యానన్దకరీ వరాభయకరీ సౌన్దర్యరత్నాకరీ
నిర్ధూతాఖిలఘోరపాపనికరీ ప్రత్యక్షమాహేశ్వరీ|
ప్రాలేయాచలవంశపావనకరీ కాశీపురాధీశ్వరీ
భిక్షాం దేహి కృపావలమ్బనకరీ మాతాన్నపూర్ణేశ్వరీ||
భావము:
నిత్యమైన ఆనందము నిచ్చుదానవు, వరములను- అభయమును ప్రసాదించు దానవు,
సౌందర్య సముద్రమైన దానవు, ఘోరమైన పాపముల నన్నిటినీ కడిగివేయుదానవు,
హిమవంతుని వంశమును పవిత్రము చేయుదానవు, కాశీ పట్టణమునకు రాణివి,
దయామయివి, తల్లివి, అన్నపూర్ణేశ్వరివి అగు నీవు భిక్షపెట్టుమమ్మా!
స్వస్తి
**************************
కవిత సంఖ్య:- 24 (ఆలయ కుడ్య శిల్ప విన్యాసము)
శీర్షిక:- వేణుగోపాలుని యాలయ కుడ్య శిల్ప విన్యాసము
(ఒకనాఁటి శ్రీకృష్ణజన్మాష్టమి వేకువ జామున నా హృదయ దర్పణమున నేనొక కలఁ గాంచితిని)
తే.గీ.
అదియ వేణుగోపాలుని ♦ యాలయమ్ము;
గోపురము పైన శంఖచ♦క్రోదయమయె!
గాలిగోపురమునఁ జేరఁ ♦ గళలఁ దేల్చి,
సకల దేవతలును గొల్వ ♦ స్వాగతింతు! (1)
శా.
సర్వైశ్వర్య వదాన్యుఁ డీతఁడు; సహ♦స్రాక్షాదు లీ కృష్ణునిన్
సర్వేశుండని గొల్తు రీ దినము; స♦త్సంగీత హర్షాన, దుః
ఖోర్వీభార విదూరుఁ డంచును సదా ♦ కుడ్యమ్ములన్ నిల్చియున్,
గర్వమ్మింతయు లేకఁ గీర్తనలచేఁ ♦ గంసారిఁ గీర్తింపఁగన్ (2)
కం.
నాదు మనోనేత్రమ్మున
నీ దినమీ యాలయమ్ము ♦ నిక్కువముగ, స
మ్మోద మ్మొనఁ గూర్చుచు, దా
మోదరు లీలల వెలార్చి ♦ ముగ్ధునిఁ జేసెన్! (3)
సీ.
ఒకచోట శ్రీకృష్ణుఁ ♦ బ్రకటాపగా యము
.....నను దాఁటు వసుదేవు ♦ నాప్త కృత్య;
మొక్కచోఁ బూతన ♦ మక్కువ నిడు స్తన్య
.....మునుఁ ద్రావి, ప్రాణాలఁ ♦ గొను విధమ్ము;
నొకచోన శాకటు ♦ న్నుగ్గుసేయఁగ నాక
.....సమ్మున కెగయు న♦సంపు వితము;
నొక్కెడఁ గాళియు ♦ నుక్కడఁగించియు
.....ఫణముల నర్తించు ♦ భంగిమమ్ము;
గీ.
ఒక దెసను వెన్న మీఁగడ ♦ లోలిఁ ద్రాగు;
నొక యెడను గోపికల నృత్య ♦ వికసనమ్ము;
నొకటఁ జాణూర ముష్టికు♦ల కపజయము;
నొక్క దిక్కునఁ గంసుని ♦ నుఱుము సేఁత! (4)
ఆ.వె.
ఎంత సుదిన మిద్ది! ♦ వింతలఁ జూపించి,
నన్నుఁ బ్రోచునట్టి ♦ వెన్నదొంగ!
మాయఁ బన్ని నన్ను ♦ మన్నింప, ధన్యుండ!
పరమపురుష, మోక్ష ♦ వరము నిడుము!! (5)
(అనుచుఁ బ్రార్థించుచుండ, పక్షుల కిలకిలారావాలచే మెలకువ రాఁగ, నది కలయని
తెలిసి, యా దేవదేవునకు మనస్సున మ్రొక్కి,లేచితిని.)
-:శుభం భూయాత్:-
****************************
కవిత సంఖ్య:- 25 (జోలపాట [శ్రీరామ స్తుతి])
శీర్షిక: జోలపాట (శ్రీరామ స్తుతి)
****************************************
శార్దూలవిక్రీడితము:
జోజో సూర్య కుల ప్రదీప విభవా! ♦ జోజో ఘనాభాజిరా!
జోజో కౌశిక యజ్ఞ రక్షణ పరా! ♦ జోజో హరేష్వాసభిత్!
జోజో రావణ కుంభకర్ణ హననా! ♦ జోజో నిలింపావనా!
జోజో రామమహీశ! చంద్రవదనా! ♦ జోజో మహీజాపతీ!
***************************************
(భావం: సూర్యవంశమునకు దీప్తిని, వైభవమునుఁ గలిగించినవాఁడా; మేఘమునుబోలు
శరీకాంతిగలవాఁడా; కౌశికుని యజ్ఞమును గాఁచినవాఁడా; [హర+ఇష్వాస-భిత్]
శివధనువును ద్రుంచినవాఁడా; రావణకుంభకర్ణాదులను హతమార్చినవాఁడా; దేవతలను
గరుణించినవాఁడా; చంద్రునివంటి ముఖముగలవాఁడా; భూపుత్రి సీతకుఁ
బతియైనవాఁడా; ఓ రామభూపాలా! నీకు నా జోలలు!)
-:శుభం భూయాత్:-
***************************************
కవిత సంఖ్య:- 26 (కంసుని దౌష్ట్యము)
శీర్షిక:- కంసుని దౌష్ట్యము
************************
(దేవకీగర్భగతాష్టమశిశువు చేఁత మరణమున్నదని కంసున కాకాశవాణి తెలుపుట)
*
తే.గీ.
కూర్మి వసుదేవకుం డంత ♦ కోరి రమణి
దేవకిని బెండ్లియాడి యే♦తెంచు సమయ
మునను "రథము నే నడుపుదు" ♦ ననుచుఁ గంసుఁ
డుత్సుకతతోడ నడుపంగ ♦ నొక్కసారి;(1)
*
కం.
ఫెళఫెళమను ఘోషముతోఁ
బలికెను నాకాశవాణి ♦ "భళిరా కంసా!
చెలియలి గర్భస్థాష్టముఁ
డొలియించును నీదు ప్రాణ ♦ మోయీ వినుమా!"(2)
*
ఆ.వె.
అనఁగఁ గుపితుఁ డయ్యె ♦ నా కంసుఁ డంతటఁ
గత్తి దూసి చంపఁ♦గాను బోవ,
"బావ! యాగు" మనుచు ♦ వసుదేవుఁ డాపియు,
నష్ట బాలకులను ♦ నతని కిడుదు;(3)
తే.గీ.
అనఁగఁ గంసుండు శాంతించి, ♦ "యట్టులె" యని
మాట పుచ్చియు విడిచెను ♦ మఱదిఁ, జెల్లిఁ!
బ్రాణ సమమైన చెల్లెలు, ♦ బావ యనియుఁ
జూడ రయ్యయో దుష్టులు ♦ సుంతయైన!!(4)
-:శుభం భూయాత్:-
*****************************
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
కవిత సంఖ్య: 27
శీర్షిక:- తిక్కన భారతావిష్కరణము
సీ.
కాకతీయుల యోరుఁ♦గల్లున గణపతి
.....దేవుని సన్నిధిఁ ♦ దిక్కయజ్వ
తన రచనను భార♦తమ్మును బఠియించి,
.....మెప్పులు వడసియు, ♦ మేలి వరము
నందియుఁ దన స్వామి ♦ నల మన్మసిద్ధిని,
.....ఘనుఁ, బునా రాజ్యార్హుఁ ♦ గానుఁ జేసి,
స్వామి కార్యమ్మును, ♦ స్వక కావ్య వికసన
.....మ్ములను మంత్రాంగానఁ ♦ బొంది, మఱియుఁ
గీ.
దెలుఁగు వారల నాల్కలఁ ♦ దిరముగాను
నిలిచి వెలిఁగియుఁ జిర యశ♦మ్ములును బొందె
ఘనత నందె "కవిబ్రహ్మ" ♦ యనియు మఱియు
"నుభయ కవిమిత్రుఁ"డనియుఁ ♦ దా నుర్వి వఱలె!
-:శుభం భూయత్:-
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
కవిత సంఖ్య:- 28
శీర్షిక:- శ్రీకృష్ణ స్తుతి
యదు కులాంభోధి చంద్ర! ♦ ఘనాభ దేహ!
రాసకేళీ విలోల! సు ♦వ్రజ కిశోర!
కృష్ణ! గిరిధర! నరసఖ! ♦ కేశవ! హరి!
కంస ఘస్మర! దీనులఁ ♦ గావుమయ్య!
పార్థసారథి! మురహంత! ♦ వాసుదేవ!
శ్యామ సుందర! శకటారి! ♦ చక్రి! వృష్ణి!
వేణుధర! శౌరి! బకవైరి! ♦ విశ్వరూప!
కంస ఘస్మర! దీనులఁ ♦ గావుమయ్య!
నరక హంతక! వృషనాశ! ♦ నంద తనయ!
ద్రౌపదీ మాన రక్షక! ♦ తాత తాత!
మానినీ వస్త్ర చోర! ♦ పద్మాక్ష! దేవ!
కంస ఘస్మర! దీనులఁ ♦ గావుమయ్య!
-:శుభం భూయాత్:-
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
🌷అయుత కవితా యజ్ఞము🌷
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 09-01-2016
కవిత సంఖ్య: 29
*************************
శీర్షిక:- 🌺దుష్యంతునకు శకుంతల లేఖ!🌺
*************************
(గర్భవతియైన శకుంతల దుష్యంతుని రాకకై యెదురుచూచి, రాకపోవుటచే విరహవేదనతో
నొక లేఖ వ్రాయుట)
మ.
“అనివార్యమ్మయి యా శకుంతలను దు♦ష్యంతుండు కళ్యాణమై
చనఁగన్ బోవుచు ముద్రికం దొడిగి, యా ♦ సత్యాత్మకుం డెంతకున్
దన దారం బిలువంగ రాఁ డిటకు! లే♦దా యేమి రాగమ్ము నా
తనికిన్? బూనెనొ కిన్క యెట్టి కతనో? ♦ ధర్మమ్ము కాదిద్దియున్!” (1)
*
తే.గీ.(పంచపాది)
వనిని యనసూయయుం బ్రియం♦వదయు నిట్లు
పలుకుచుండఁగ వినియు నా ♦ వన్య రమణి
యగు శకుంతల కినుకతో ♦ ననియె "నేమె!
నా విభుఁడు మాట తప్పక ♦ నన్ను వేగ
పురికి రప్పించు నిజముగాఁ! ♦ బొండు పొండు! (2)
*
కం.
అని తరిమి యా శకుంతల
తన నాథునిఁ దలఁచి, సుంత ♦ తాప మధికమై;
మనమునఁ గల దు:ఖమ్మును
గనిపింపఁగ నీయకుండఁ ♦ గణ్వుని కుటిలోన్. (3)
*
ఆ.వె.
చని యట మఱి యుండఁ ♦ జాలక బయటకు
వచ్చి యేడ్చుచుండఁ ♦ బరుగు తోడఁ
జెలియు వచ్చి, యడుగఁ ♦ జింతను దిగమ్రింగి,
"లేఖ వ్రాతు నిపుడు, ♦ ఱిచ్చ యేల? (4)
*
కం.
కమ్మను దె"మ్మని యమ్ముది
తమ్మెయి నమ్మంగఁ బలుకఁ, ♦ దాఁ దెచ్చి యిడన్;
గమ్మ పయి వ్రాసె నెద్దియొ
యమ్ముని పట్టి యటఁ దన్మ♦యాంచిత హృదియై! (5)
*
-:స్వస్తి:-
********************************
🙏గుండు మధుసూదన్🙏
🌷🌷🌷వరంగల్🌷🌷🌷
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
తేది: 10-01-2016
కవిత సంఖ్య: 30
శీర్షిక:- అకుంఠిత దేశభక్తుఁడు...భగత్‍సింగ్
******************************
(నేఁటి యుదయము నేను నిదురలేచినంతనే భగత్‍సింగ్ ఛాయాచిత్రమునుం జూచితిని.
ఆ యకుంఠిత దేశభక్తునిఁ జూచినంతనే నా మనస్సున మెదలిన భక్తిభావపరంపర నీ
విధముగఁ గవితారూపమున వెలయించితిని)
శా.
వంశమ్మేది, మతమ్మునేది, ఘనసం♦పద్యోగ్యవిద్యాది మా
నాంశమ్మును విడనాడి, వీరయువకుం, ♦ డంతర్విచారుండు, ద్వా
వింశత్యబ్దసుశోభితుండు నెటులీ ♦ శ్వేతాభిపాలుండ్రఁ బూ
ర్ణాంశార్తిం బడఁజేసి, తాను వెసఁ బా♦ఱంద్రోలఁగాఁ బూనెనో?
ఆ.వె.
పూవు పుట్టఁగానె ♦ పొందును పరిమళం
బనెడి మాట నిజము! ♦ భగత సింహుఁ
డింటఁ జిన్ననాఁట ♦ నెంతలేసి పనులు
చేసినాఁడొ ప్రజల ♦ స్వేచ్ఛ కొఱకు!
తే.గీ.
తాత గధరు విప్లవసంస్థ♦కై తమిఁ గొన,
మేనమామయుఁ జేరంగఁ, ♦ దానుఁ జేరి,
తెల్లదొరలును వణకుచుఁ ♦ దల్లడిల్ల,
నుల్లసిల్లెను నుల్లమ్ము ♦ పల్లవింప!
కం.
కంపితులై శ్వేతముఖులు
తెంపరియౌ మాతులు నురి ♦ దీయంగను, రో
దింపక, యుగ్రుండయి కనుఁ
గెంపులు నిప్పుకలు రాల్పఁ ♦ గెరలె యముండై!
సీ.
అగ్గింప నెగసిన ♦ యగ్నికీలను బోలి
.....శుక్లాననులఁ జేసె ♦ విక్లబులుగ;
సితవక్త్రులు వణంక ♦ సింహనాదముఁ జేసె
.....భూనభోంతరములు ♦ బొబ్బరిలఁగ;
ధరియించి శస్త్రముల్ ♦ ధవళాస్యులకు గర్వ
.....భంగమ్ముఁ జేసె వి♦భ్రాంతి సెలఁగ;
పాండురవదనులఁ ♦ బాఱిపోవఁగఁ జేసె
.....వీరత్వమును జూపె ♦ భీతిలంగ;
గీ.
సంగరమ్మున విలసిల్లి ♦ రంగు మీఱి
భగతసింహుని శౌర్యమ్ము ♦ వఱలుచుండఁ,
గినుకఁ బూని యాంగ్లేయులు ♦ గనలుచుండి
రగ్గిపై వేయ నెగసెడి ♦ గుగ్గిలమయి!
ఆ.వె.
భారతీయులపయి ♦ ఘోరకృత్యము సల్పి
పగను దీర్చుకొనిరి ♦ పాలకు లటు;
లంత భగత సింహుఁ ♦ డాగ్రహోదగ్రుఁడై
బాంబు విసరి తుదకుఁ ♦ బట్టుబడెను!
కం.
ఉరిశిక్ష వేసినంతనె,
స్థిరమగు నానంద మెలమి ♦ ధీరత నిడఁగన్,
వరయుతుఁ డగు నా వీరుఁడు
"భరతాంబకు జే" యటంచుఁ ♦ బాసె నసువులన్!
తే.గీ.
అమరుఁడైనట్టి యా వీరు ♦ నాత్మలోన
నిత్యమును మీరు స్మరియించి, ♦ నిశ్చలమగు
దేశభక్తియె మనమున ♦ దీప్తు లెసఁగ,
నతనిఁ గొనియాఁడుఁడీ భార♦తాంబ మ్రోల!
జై హింద్!
**********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
**********************
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 10-01-2016
కవిత సంఖ్య: 31
శీర్షిక:- బడిబాట కాదిది పనిబాట!
కం.
చదువఁగ వలసిన వయసున
బ్రదుకఁగఁ బని సేయఁగాను ♦ వలసెను, కట్టా!
యిది యేమి కాలమయ్యా?
మది రోసెడి ప్రభుత తీరు ♦ మాఱఁగ వలయున్!
ఆ.వె.
కనుక, ప్రభుత ధనము ♦ ఖర్చు చేసితి మంచుఁ
బ్రగతి లేక; మిగుల ♦ సుగతిఁ గనక;
బాలకార్మికులను ♦ బడిఁ జేర్పఁగా లేక;
ధనము ఖర్చు సేయ, ♦ ధర్మ మగునె?
కం.
ప్రతి యింటికి వలసిన పని
సతతము నిడి బ్రతుకు బాటఁ ♦ జక్కఁగ వేయన్;
గతి చక్కఁ బడును; పిల్లలు
మితి లేకయ చదువుకొండ్రు ♦ మీఱిన తమితోన్!
-:శుభం భూయాత్:-
****************************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 10-01-2016
కవిత సంఖ్య: 32
శీర్షిక:- పిసినారి స్వగతము (ధన మహత్త్వము)
ఆ.వె.
"పైస లోన నుండుఁ ♦ బరమాత్ముఁ డిల లోన;
ధనమె మూల మయ్యె ♦ ధరణి లోన;
డబ్బు లేని వాఁడు ♦ డుబ్బుకుఁ గొఱ గాఁడు!
కాన, గూడఁబెట్టఁ ♦ గలుగు సుఖము!!
ఆ.వె.
కులము గొప్పదైన; ♦ గోత్రోత్తముండైన;
విద్య యున్న; సద్వి♦వేకమున్న;
ధనము గల్గు వాని ♦ దాసునిగా మాఱి,
సతము సేవఁ జేయు ♦ నతఁడు, నిజము!
కం.
రూపాయియె పరమార్థము;
పాపములనుఁ జేసి యైనఁ ♦ బైసనుఁ బెంచన్
దాపత్రయపడుచుందురు;
రూపాయీ, నీకు నతులు! ♦ ప్రోవుము జనులన్!"
-:స్వస్తి:-
*******************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 10-01-2016
కవిత సంఖ్య: 33
శీర్షిక:- మల్లికా కుసు మాభ దేహ...మాత సరస్వతి!!
తే.గీ. (పంచపాది)
శారదాభ్రేందు కుందమం♦దార ఫేన
కాశ ఘనసార హిమనగా♦కార ధవళ
వర్ణ మాత "సరస్వతి" ♦ పరఁగ నిపుడు
మల్లికా కుసుమముఁ జూడ ♦ మదిని మెదలె!
నిదియ నాభాగ్య గరిమయే యేమొ కనఁగ!!
[శరత్కాల మేఘము, చంద్రుఁడు, శ్వేతమందారము, ఫేనము (నురుఁగు), కాశ
(ఱెల్లు), ఘనసారము (కర్పూరము), హిమనగము...ఇవి యన్నియు ధవళవర్ణ (తెలుపు
రంగు) శోభితములే! ఇట్టి ధవళ వర్ణ శోభితయైన మాత "సరస్వతి" యిప్పుడు
మల్లెపూవునుం జూచినతోడనే నా మనోమందిరమునఁ బ్రత్యక్షమైనది!
ఇటుల నా తల్లి నా మదిలోఁ గనిపించుట, నా యదృష్టపు గొప్పతనము కాఁబోలును!!]
-:శుభం భూయాత్:-
********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 10-01-2016
కవిత సంఖ్య: 34
శీర్షిక:- బహుముఖ ప్రజ్ఞాశాలి...విశ్వకవి...రవీంద్రుఁడు!
సీ.
"జన గణ మన" యంచు ♦ జాతీయగీతమ్ముఁ
....బ్రజల కిచ్చియు, మెప్పు ♦ వడసె నెవఁడు?
గీతాలలో భక్తి ♦ గీతాంజలి రచించి,
....నోబెలు బహుమతి ♦ నొందె నెవఁడు?
విశ్వకవీశుఁడన్ ♦ బిరుదుతో లోకాన
....ఖ్యాతి వహించిన ♦ ఘనుఁ డెవండు?
శాంతినికేతన ♦ స్థాపనమ్మునుఁ జేసి,
....లలితకళలఁ బెంచి, ♦ వెలిఁగె నెవఁడు?
గీ.
తానె ఠాగూరువంశ స♦త్కవివరుండు;
విశ్వభారతీ హృదయ సం♦వేద్యయోగి;
భరతమాతాఖ్య సత్పుత్ర♦వర విశిష్టుఁ,
డల రవీంద్రనాథుండు, ని♦ర్మలయశుండు!
-:స్వస్తి:-
***************************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 11-01-2016
కవిత సంఖ్య: 35
శీర్షిక:- శాంతమూర్తి గాంధీజీ!
సీ.
తెల్లవారల మత్తు ♦ దించంగ సమకట్టి
.....సత్యాగ్రహముఁ జేయు ♦ శాంతమూర్తి!
వర్ణభేదము లింక ♦ వలదంచు దళితుల
....."హరిజను" లని పిల్చు ♦ హవనమూర్తి!
"పేదలకే వస్త్ర ♦ మేది? నా కే" లంచు
.....నంగీల విడిచిన ♦ త్యాగమూర్తి!
దేశమంతయు మెచ్చు ♦ దేశనాయకుఁ డయ్యుఁ
.....బదవిఁ గోరనియట్టి ♦ భవ్యమూర్తి!
గీ.
జాతిపితయై చెలంగిన ♦ సాధుమూర్తి!
బాలలకు గాంధితాతయౌ ♦ భద్రమూర్తి!
స్వార్థ మించుకయును లేని ♦ యనఘమూర్తి!
యంజలింతు మహాత్మ! యో ♦ యమరమూర్తి!
-:స్వస్తి:-
********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 11-01-2016
కవిత సంఖ్య: 36
శీర్షిక:- పేద బాలలు!
సీ.
బాలికల్ చదివిన ♦ భవితకే వెలుఁగన
....ధనహీన బాలిక ♦ తట్ట మోసె!
తల్లిదండ్రుల చాటు ♦ పిల్ల యనంగను
....తలిదండ్రులకె యండ ♦ తాన యయ్యె!
చిదిమిన పాల్గాఱు ♦ చిఱుత వయస్సున
....బాలకార్మిక వృత్తిఁ ♦ బడయ వలసె!
బడిబాట పట్టెడి ♦ బాల్యమ్ము నందునఁ
....బరువిడి పనిబాట ♦ పట్ట నెంచె!
గీ.
సంపదలు గల్గు వారికే ♦ చదువు లాయె!
కటిక నిరుపేద కలలన్ని ♦ కల్ల లాయె!
బాలహక్కుల చట్టాలు ♦ వట్టి పోయె!
పసిఁడి బాలల బ్రతుకులు ♦ బండలాయె!!
-:స్వస్తి:-
**************************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 10-01-2016
కవిత సంఖ్య: 37
శీర్షిక:- భిక్షుకుని పశ్చాత్తాపము!
(నేఁడు నేను దారిలో నొక భిక్షుకునిఁ జూచిన తదుపరి నాలోఁ గలిగిన
భావపరంపరను భిక్షుక వేదన రూపమున వెలువరించితిని)
చం.
బ్రతికితి మున్ను డబ్బు గల♦వానిగ; గర్వముతో దరిద్రులన్,
మెతుకు విదుల్పకుండ, మఱి ♦ మిక్కిలి పాఱఁగఁ ద్రోలి, నవ్వితిన్!
హితము గనంగలేక, మద ♦ మెక్కియు, నెన్నఁడు దానధర్మముల్
మతిఁ దలఁపన్ సహింపకయె, ♦ మాన్యత వీడితి పుణ్యదూరునై!
తే.గీ.
బిచ్చగాండ్రను రాకుండ ♦ వెడలఁగొట్టి
పిసినితనమున ధనమును ♦ విరివిగాను
కూడఁబెట్టితి; నేనునుఁ ♦ గుడువకుండ!
దానహీనుఁడ నయ్యును, ♦ ధనికుఁ డైతి!
ఆ.వె.
ఇటుల రాత్రి పగలు ♦ హెచ్చగు మోహాన
తిండి తినక, ధనము ♦ దీక్షతోడఁ
గాయుచుంటి మిగులఁ ♦ గాపలదారుగా;
నొక్కనాఁ డలసితి ♦ మిక్కుటముగ!
కం.
నిదురింప, నొక్క చోరుం
డది గమనించియును నచటి ♦ నా ధనమంతన్
వెదకి వెదకి మొత్తము తన
మది మెచ్చఁగ దోచుకొనెను; ♦ మట్టియె మిగిలెన్!
తే.గీ.
నాఁటి నుండియు నేఁ బేద♦నైతి వినుఁడు!
ధనము, గర్వము తొలఁగించె ♦ దైవ మపుడు!
దానధర్మాలు సేయక ♦ ధనము నెపుడు
కూడఁబెట్టి, కావలదు భి♦క్షుకులుగాను!!
-:స్వస్తి:-
****************************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 11-01-2016
కవిత సంఖ్య: 38
శీర్షిక:- ఆఁడపిల్ల!
కం.
సిరి కలుగు నింతి పుట్టిన,
సిరి రూపము తానె, గిరిజ ♦ రూపము తానే,
తరుణియె క్షమాస్వరూపిణి,
మరియాదకు మాఱుపేరు ♦ మహిళయె కాదా !
తే.గీ.
“ఆఁడపిల్ల యేనాఁడును ♦ నాడ పిల్లె,
యీడ పిల్లయె కా” దంచు ♦ నెగురు వార
‘లాఁడపిల్ల మహాలక్ష్మి’ ♦ యనెడు మాట
వినఁగ లేదొక్కొ లోకాన ♦ వీను లలర !
తే.గీ.
కట్న మీయంగ లేమని, ♦ కసిని బూని
బాలికను గర్భమునఁ జంపఁ ♦ బాప మనెడు
త్రాసమే లేక తెగటార్ప ♦ ధర్మ మగునె?
రూపుమాపుఁడు మీరు స్త్రీ♦భ్రూణ హత్య !
-:స్వస్తి:-
**********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 12-01-2016
కవిత సంఖ్య: 39
శీర్షిక:- స్వామి వివేకానందునకు నివాళి!
(నేఁడు వివేకానంద జయంతి సందర్భముగ నా మహాత్మునకు నివాళిగ నేను వ్రాసిన ఖండిక)
"ఱాలఁ బూజించు టేల? వి♦గ్రహములందు
దేవుఁ డుండునా?" యనుచు వా♦దించునట్టి
మూర్ఖుఁ డాళ్వారు నృపునకు ♦ మోహ మూడ్చి,
జ్ఞాన మందించినట్టి వి♦జ్ఞాని యతఁడు!
భరత సంస్కృతిఁ బరదేశ ♦ వాసులకును
జాటి చెప్పి, మెప్పించిన ♦ సాధు వతఁడు;
రామకృష్ణుని ప్రథమ వా♦రసుఁ డతండు;
శిష్యుఁ డిట్లుండునని చాటు ♦ శ్రేష్ఠుఁ డతఁడు!
భరత యువకుల దివ్యమౌ ♦ భవిత కొఱకు
బోధనలు సల్పి, వెలుఁగొందు ♦ బుద్ధుఁ డతఁడు;
హితము వివరించినట్టి న♦రేంద్రుఁ డతఁడు;
నతులు! తద్వివేకానందు♦నకు వినతులు!!
-:శుభం భూయాత్:-
********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 12-01-2016
కవిత సంఖ్య: 40
శీర్షిక:-పరమపద సోపాన పటము
కవిత:-
కం.
నిముసమునఁ బాము దిను, మఱు
నిముసము నిచ్చెనల నెక్కు ♦ నిక్కపుఁ గ్రీడన్,
శ్రమపడి యాడుచు నుండఁ, బ
రమపద సోపాన పటము ♦ రాగిలుచుండున్! (1)
కం.
సుమతులకు నాట యందున
సమమగు నిశ్శ్రేణితతులు, ♦ సర్ప కబళముల్!
కుమతులనుఁ బాము మ్రింగును;
గమనింపఁగ నిచ్చెనలు 'న'♦కారమ్మె యగున్! (2)
తే.గీ.
హితుల 'వైకుంఠ పాళి' స♦హిష్ణుతఁ గని,
యాడ, వైకుంఠుఁ డెప్పుడు ♦ నైక్య మంద
నీయఁ, డెంతయును ఘన ప♦రీక్ష సేసి,
పిదప నెగ్గించి, తన దరిన్ ♦ వేగఁ జేర్చు! (3)
ఆ.వె.
పిల్ల లాడు నాట, ♦ పెద్ద లాడెడి యాట,
నిచ్చెనలును పాము ♦ లిచ్చి పుచ్చు!
వారి వారి కర్మ ♦ పరిపాకమునుఁ బట్టి
ముందు వెనుకలుగను ♦ మోక్ష మొదవు!! (4)
-:శుభం భూయాత్:-
**********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 12-01-2016
కవిత సంఖ్య: 41
శీర్షిక:- భాను నిరీక్షిత పద్మిని!
ఆ.వె.
భానుఁ డుదయ మందె! ♦ భామినీ శ్వేత ప
ద్మమ్ము వికసనమునఁ ♦ దగ హసించె!
రమ్యమైన యట్టి ♦ రంగస్థలమ్మదె;
భాను భామినులకుఁ ♦ బ్రణయ కేళి!(1)
తే.గీ.
పత్ర రచిత వలయ శుభ ♦ ప్రాంగణమున
సూత్రధారుండు సూర్యుండు ♦ సుప్రభాత
గీతములు పాడ నేతెంచె ♦ కేళి కొఱకు!
రమణి ముఖపద్మము విరిసె ♦ రమణుఁ జూచి!!(2)
కం.
రమణి యఁట పుండరీకము;
సుమనోహర సూత్రధారి ♦ సూర్యుం డటకున్
రమణీయముగా ప్రణిధా
నము సేయఁగ బిడియమందె ♦ నళినమ్మపుడున్!(3)
తే.గీ.
రమణుఁ డంతట నునుముద్దు ♦ రమణి కిడఁగ,
ముఖము విప్పారె; సొబగులు ♦ మురిపెము లిడె!
ప్రకృతి కాంతాస్య మోహన♦రాగ యతికిఁ
జూపఱ సరసిక హృదయ ♦ సుమము విరిసె!!(4)
కం.
రమణీయ దృశ్యకావ్యము
కమనీయముగానుఁ దోచుఁ ♦ గవిమిత్రులకున్!
సమయమ్మిదె వర్ణనమున
సుమనోహర ధవళవర్ణ ♦ సుమ సరసి కడన్!!
-:స్వస్తి:-
*******************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 12-01-2016
కవిత సంఖ్య: 42
శీర్షిక:- దశావతారస్తుతి!
సీ.
వేదమ్ములనుఁ గాఁచి; ♦ మేదినీధర మోసి;
.....కాశ్యపిన్ ధరియించి; ♦ కశిపుఁ జీల్చి;
బలిని ముప్పాదానఁ ♦ బాతాళమున కంపి;
.....రాజన్యులనుఁ జంపి; ♦ రావణుఁ దన
యాశుగమ్మునఁ గూల్చి; ♦ యమునను వణికించి;
.....కారుణ్యమును నేర్పి; మ్లేచ్ఛుఁ ద్రుంచి;
దుష్టులఁ దునుమాడి; ♦ శిష్టులఁ జేకొని;
.....పాపులఁ బరిమార్చి; ♦ వసుధ నోమి;
గీ.
జన్మ నిచ్చియుఁ, బ్రతికించి, ♦ సమయఁ జేయు
మత్స్య, కూర్మ, కిటి, నరసిం♦హ, వటు, పరశు
రామ, రఘురామ,బలరామ, ♦ శ్రాంత బుద్ధ,
కల్కి రూపుండునౌ హరిన్ ♦ ఘనునిఁ గొలుతు!
-:శుభం భూయాత్:-
**********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
సుకవి మిత్రులు శ్రీ అంజయ్య గారిచ్చిన సమస్య:
"రావణు సంహరించి రఘురామునిఁ గాఁచెను దీర్ఘదేహుఁడై"
యను దానికి...
నా మఱియొక పూరణము...
(రామరావణ యుద్ధమందు విజేత యౌటకు రావణుఁడు తన స్నేహితుఁడైన మహీరావణుని సహాయమర్థించఁగా నతఁడు విభీషణుని వేషమున నాంజనేయుని వాల పరివేష్టిత గృహమున నిద్రించుచున్న రామలక్ష్మణులను దొంగిలించుకొనిపోయి, పాతాళ గృహమున బంధించఁగా, జరిగిన మోసమును గ్రహించిన యాంజనేయుఁడు పాతాళమునకుం జని, యా మహీరావణుని ప్రాణరహస్యమును దెలిసికొని, పంచముఖాంజనేయ రూపమున దీర్ఘకాయుఁడై యేకకాలమున నైదు జ్యోతుల నార్పి యాతని వధించి, రామలక్షణులనుఁ గాపాడిన సన్నివేశము నిట ననుసంధానించుకొనునది)
ఉత్పలమాల(పంచపాది):
రావణు కోర్కెఁ దీర్పఁగను రాఘవు లక్ష్మణు బందిసేయఁ దా
ఠీవిగ నా విభీషణుని ఠేవనుఁ దాల్చియు మ్రుచ్చిలించి దు
ర్భావనతోడఁ బాతళపు ధ్వాంత గృహమ్మున నుంచ నా మహీ
రావణు సంహరించి రఘురామునిఁ గాఁచెను దీర్ఘకాయుఁడై
పావని మేను వెంచి వెస పంచముఖుండయి స్వామిభక్తితోన్!
కవిమిత్రులకు నమస్సులు!
మిత్రులు శ్రీ అంజయ్యగారిచ్చిన సమస్య:
"కారము కన్నఁ దీయనిది ♦ కల్గునె లోకమునందుఁ జూడఁగన్"
దీనికి నా పూరణము:
చేరి మనమ్మునందు హరుఁ ♦ జేర్చియుఁ గొల్వ నిరంతరమ్ముగన్
గోరికలన్ని వీడి హరుఁ♦గూర్చి భజింపఁ బురారి శూలియౌ
గౌరి మగండు మెచ్చి త్వర♦గన్ ననుఁ బిల్వఁగ దారిఁజూపు నోం
కారము కన్నఁ దీయనిది ♦ కల్గునె లోకమునందుఁ జూడఁగన్?
స్వస్తి.
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 13-01-2016
కవిత సంఖ్య: 43
శీర్షిక:- అంపశయ్య
(ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలమందు భీష్ముని స్మరియించుట శుభావహమని యెంచి వ్రాసిన పద్యము)
భారతయుద్ధమందుఁ గురు♦వర్యుఁడు భీష్ముఁడు నేలఁగూల, దు
ర్వారనిషంగుఁ డర్జునుఁడు ♦ వచ్చి, పితామహుఁ డంపశయ్యనుం
గోరఁగ, నేర్పరించి, తన ♦ కోరిన గంగ జలమ్ము నిచ్చెఁ, గం
సారియు, ధర్మజుండు, నని♦లాత్మజుఁడున్, గవలెల్ల మెచ్చఁగన్!
-:స్వస్తి:-
**********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 13-01-2016
కవిత సంఖ్య: 44
శీర్షిక:- గురుతరార్చక వృత్తి!
కం.
సూక్ష్మమున మోక్ష మిచ్చెడు
లక్ష్మీగణపతుల పూజ ♦ లక్షణముగ నా
నా క్ష్మాదేవులు సేతురు
పక్ష్మలితము లేక దృష్టిఁ ♦ బఱపుచు భక్తిన్!
(పక్ష్మలితము = ఱెప్పపాటు)
తే.గీ.
ధూపదీపనైవేద్యహా♦రోపచార
భూషణాభిషేకారాధ్య♦పూర్ణకుంభ
పూజనాదులు మఱియు దే♦వోత్సవములు
రథవిహారమ్ము లర్చక ♦ ప్రవరు లిడుచు!
ఆ.వె.
నిత్యజీవితమును ♦ నిర్మలామోదులై
గడపుచుందు రెలమిఁ ♦ గ్రమముగాను!
దైవభక్తితోడఁ ♦ దరతరమ్ములనుండి
యర్చ సేయుచుండి ♦ రర్చకు లిటు!!
-:శుభం భూయాత్:-
**********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞయు
స.క.-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 13-01-2016
కవిత సంఖ్య: 45
శీర్షిక: దాశరథి...కవితాశరథి!
నా తెలగాణ కోటి రతనమ్ముల వీణ యటంచుఁ బల్కి తా
నేతగనుండి పోరి చెఱనిల్చి "నిజాము పిశాచమా మహా
భూతమ"యంచుఁ బిల్చి మన పూర్వపుఁ దెల్గుల విల్వఁబెంచు ధీ
దాతయు శక్తియుక్తుఁడగు దాశరథిన్ స్మరియింతు నిప్పుడున్!
స్వస్తి
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 13-01-2016
కవిత సంఖ్య: 46
శీర్షిక:- విష్ణుస్తుతి
(శివ-హర-భవ-రుద్ర...పదములను అన్యార్థమున నుపయోగించుచు నేను చేసిన విష్ణుస్తుతి)
తే.గీ.
హరి! రథాంగపాశి! వనమా ♦లి! రవినేత్ర!
శార్ఙ్గధర! వరాహ! రమేశ! ♦ శంఖపాణి!
పద్మనాభ! వరాంగ! సు ♦వర్ణవర్ణ!
స్వభు! గరుద్రథరథ! చక్రి! ♦ పాహి పాహి!!
(గరుద్రథరథ=గరుద్రథుని[=గరుత్మంతుని] రథముగా [=వాహనముగా] గలవాఁడవైన ఓ విష్ణుమూర్తీ...అని యర్థము)
-:శుభం భూయాత్:-
**********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 13-01-2016
కవిత సంఖ్య: 47
శీర్షిక:- ఖాండవవన దహనము
(లంగా-లుంగీ-చీర-దోవతీ...పదములను అన్యార్థమున నుపయోగించుచు భారతార్థమున నేను వ్రాసిన పద్యము)
మత్తేభవిక్రీడితము(పంచపాది):
తరులం గాలిచి ఖాండవానఁ దగ నిం♦ద్రప్రస్థమన్ రాజధా
ని రచింపన్ మయు సాయమంది, బలులుం ♦ గీర్త్యాత్ములున్ రాజ్యపా
లురునై చీరఁగఁ, బాండునందనుల నా♦ల్గుం దిక్కులం గెల్వఁగన్
బురికొల్పంగను, నశ్వమేధమునకున్ ♦ బ్రోత్సాహియై దోవతీ
సి, రణోన్ముఖ్యవిజేతృ భాగ్యమొసఁగెన్ ♦ శ్రీకృష్ణుఁడే మాన్యుఁడై!!
-:శుభం భూయాత్:-
**********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 13-01-2016
కవిత సంఖ్య: 48
శీర్షిక:- ఖాండవవన దహనము
(సమంత-తమన్న-త్రిష-అనుష్క...పదములను అన్యార్థమున నుపయోగించుచు భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమమునుం గూర్చి నేను వ్రాసిన పద్యము)
భారత ప్రజల నుద్దేశించి గాంధీజీ పలికిన మాటలు:
తేటగీతి:
"దుష్ట సితముఖుల్ సేసిన ♦ దోసమంతఁ
గదలఁ ద్రోలి, భరతమాతఁ ♦ గాఁతమన్న;
భారత స్వతంత్ర త్రిష♦వణముఁ జేయ
వలయు ధానుష్క దీక్షిత ♦ స్వరువు వోలె!"
(తెల్లదొరలను పాఱఁద్రోలుటకు "భారతస్వాతంత్ర్యోద్యమ యజ్ఞము"ను [ధనుర్వేదమును దీక్షతో సాధనఁ జేయు ధానుష్కులవలె] చేయవలెనని గాంధీజీ భారతీయులనుం గోరినాఁడని భావము)
-:శుభం భూయాత్:-
**********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 13-01-2016
కవిత సంఖ్య: 49
శీర్షిక:- పాండవులు శ్రీకృష్ణుని వేడుట!
(క్రికెట్టు-కబాడి-టెన్నిసు-హాకీ...పదములను ఉపయోగించి భారతార్థమున నేను వ్రాసిన పద్యము)
భారతయుద్ధానంతరము పాండవులు తమకుం గలిగిన కీడు నుపశమింపఁజేయుమని శ్రీకృష్ణు నుద్దేశించి ప్రార్థించిన సందర్భము:
తేటగీతి(పంచపాది):
చక్రి కెట్టులో మదిమెచ్చు ♦ సరసమైన
భక్తి గీతిక బాడిరి ♦ పాండు సుతులు
"సూనృతమ్మైన మాటెన్ని ♦ సుగతుల నిడె
నో సహస్రబాహా! కీడు ♦ నుపశమింపు!"
మనుచు కైమోడ్పులం గూర్చి ♦ వినమితులయి!
**********************
-:శుభం భూయాత్:-
**********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
అయుత కవితా యజ్ఞము
Sk-167
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
తేది: 15-01-2016
కవిత సంఖ్య: 50
శీర్షిక:- విష్ణుస్తుతి!♦
శిఖరిణీ వృత్తము:
పరేశా! పర్జన్యా! ♦ ప్రణవ!ఫణితల్పా ! ♦ ప్రభు! హరీ!
ధరాధుర్యా! శ్రీశా! ♦ ధర! నృహరి! దై ♦త్యారి! కపిలా!
మురారీ! ప్రాగ్వంశా! ♦ పురుషవర! సం♦పూజ్య! దివిజా!
వరాహా! శ్రీవత్సా! ♦ పరమపురుషా! ♦ ప్రాణద నమః!!
...శ్రీ మహావిష్ణు కృపా కటాక్ష ప్రాప్తిరస్తు...
-:శుభం భూయాత్:-
********************
గుండు మధుసూదన్
వరంగల్
